„Nie ma królewskiej drogi do poznania geometrii”
Ptolemejski przewrót w naukach
Biblioteka i Muzejon. Założyciel dynastii, która przez trzy stulecia władała Egiptem, Ptolemajos, syn Lagosa (Ptolemeusz I Soter), w poczet dokonań – obok sprawnej organizacji królestwa i rozbudowy nowej stolicy, Aleksandrii – może zaliczyć także ufundowanie dwóch instytucji, które rozsławiły go jako mecenasa.
Pierwsza z nich to Biblioteka z czasem nazwana Wielką. Gromadziła szybko rozrastający się księgozbiór (lub raczej zwojozbiór) nie tylko dzieł literackich, filologicznych, filozoficznych i historycznych, lecz także prac traktujących o matematyce, fizyce, astronomii, geografii, naukach przyrodniczych i medycynie.
Druga instytucja, Muzejon – w pewnym stopniu naśladująca takie sławne instytucje, jak Akademia Platona czy Likejon Arystotelesa – była fundacją królewską. To władca zapewniał środki na jej funkcjonowanie i to on wyznaczał kierownika, a uczeni zgromadzeni w Muzejonie często pełnili różne funkcje na dworze monarchy. Z łaski faraona mieli zapewnione utrzymanie: w Muzejonie oprócz sal wykładowych i pracowni była także stołówka, gdzie spożywali posiłki. Niewykluczone, że Muzejon zawierał także kwatery dla stałych członków i pokoje gościnne dla przyjezdnych. Do dyspozycji uczonych były obserwatoria astronomiczne i pracownie, m.in. dla medyków prowadzących badania anatomiczne.
Poza rodowitymi aleksandryjczykami Ptolemeusze starali się ściągać do Muzejonu uczonych z całego świata. Niektórzy z gości zostawali w Aleksandrii na stałe, inni powracali do rodzinnych miast, ale pozostawali w kontakcie z kolegami z Biblioteki i Muzejonu. Byli i tacy, co nie dali się skusić hojnym ofertom – tym w życiorysie oprócz dokonań dopisywano, że władca starał się ich pozyskać dla Aleksandrii, co podkreślało ich rangę.