Pomocnik Historyczny

Okupacja i demokracja

Japonia po II wojnie światowej

Po lewej – gen. Douglas MacArthur, naczelny dowódca sojuszniczych sił okupacyjnych w Japonii, do 1951 r. faktyczny władca tego kraju. Po prawej – cesarz Hirohito, który dzięki zabiegom MacArthura uniknął procesu o zbrodnie wojenne, ale został pozbawiony nimbu boskości, a w nowej konstytucji jego rolę sprowadzono do „symbolu państwa i jedności narodu”. Ich pierwsze spotkanie we wrześniu 1945 r. Po lewej – gen. Douglas MacArthur, naczelny dowódca sojuszniczych sił okupacyjnych w Japonii, do 1951 r. faktyczny władca tego kraju. Po prawej – cesarz Hirohito, który dzięki zabiegom MacArthura uniknął procesu o zbrodnie wojenne, ale został pozbawiony nimbu boskości, a w nowej konstytucji jego rolę sprowadzono do „symbolu państwa i jedności narodu”. Ich pierwsze spotkanie we wrześniu 1945 r. EAST NEWS
Atomowa dyplomacja zapewniła Amerykanom decydującą rolę w reformowaniu powojennej Japonii, aby – jak to sformułowano – już nigdy nie była w stanie zagrozić pokojowi na świecie.
Yoshida Shigeru, były urzędnik MSZ, premier rządu Japonii w latach 1946–54 (z ponadroczną przerwą); fot. z 1961 r.Getty Images Yoshida Shigeru, były urzędnik MSZ, premier rządu Japonii w latach 1946–54 (z ponadroczną przerwą); fot. z 1961 r.

Ściganie zbrodni wojennych. Wojna w Azji i na Pacyfiku zakończyła się dla Japonii klęską. Ceremonia podpisania aktu kapitulacji odbyła się 2 września 1945 r. na pokładzie okrętu marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych „Missouri” w Zatoce Tokijskiej. Jednym z pierwszych posunięć amerykańskich władz okupacyjnych było aresztowanie podejrzanych o dokonanie zbrodni wojennych, w tym byłego premiera gen. Tōjō Hidekiego. W maju 1946 r. zasiadł on na ławie oskarżonych Międzynarodowego Trybunału Wojskowego dla Dalekiego Wschodu, obok 27 innych czołowych japońskich polityków i dowódców wojskowych. Po ponad dwóch latach procesu, ukierunkowanego na udowodnienie „spisku, mającego na celu wywołanie agresywnej wojny”, na karę śmierci skazano 7 osób, w tym – oprócz Tōjō – gen. Matsuia Iwane i premiera Hirotę Kōkiego, którym zarzucono bierną postawę wobec tzw. gwałtu nankińskiego (1937). Pozostałym wymierzono kary więzienia. W odróżnieniu od Norymbergi, gdzie sądzono niemieckich zbrodniarzy wojennych, nikt w Tokio nie został uniewinniony, aczkolwiek nie dostarczono dowodów, że przestępstwa popełniane przez japońską armię były częścią planowej polityki władz. Z kolei na terenach wyzwalanych spod japońskiej okupacji przez armie sojusznicze osądzono ok. 5,6 tys. żołnierzy niższych rangą, spośród których ponad 900 otrzymało wyrok śmierci.

Cesarz Hirohito, dzięki zabiegom naczelnego dowódcy sił sojuszniczych gen. Douglasa MacArthura, skłaniającego się ku opinii znawców problematyki japońskiej, iż ocalenie monarchii ułatwi politykę okupacyjną, ostatecznie uniknął procesu. Za winnych uznano przede wszystkim dowódców wojskowych, którzy – jak to nagłaśniali Amerykanie w specjalnej kampanii – „oszukali zarówno naród, jak i samego cesarza”.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Japonii” (100149) z dnia 10.06.2019; Teraźniejszość i przyszłość; s. 98
Oryginalny tytuł tekstu: "Okupacja i demokracja"
Reklama