Pomocnik Historyczny

Droga sandinistów

Nikaragua – rewolucja poetów

Żołnierski patrol odpoczywający pod ścianą z wizerunkiem Augusta Sandino, 1985 r. Żołnierski patrol odpoczywający pod ścianą z wizerunkiem Augusta Sandino, 1985 r. Getty Images
Zwyciężyli w Nikaragui w 1979 r. Ich dzieło okrzyknięto rewolucją poetów.
Daniel Ortega, lider sandinistów, najpierw demokratyczny prezydent (1985-90), teraz modelowy caudillo (od 2007 r.), 1984 r.Getty Images Daniel Ortega, lider sandinistów, najpierw demokratyczny prezydent (1985-90), teraz modelowy caudillo (od 2007 r.), 1984 r.

Sandino i klan Somozów. Początki rebelii sięgały lat 30. XX w., kiedy lider chłopski Augusto Sandino wzniecił bunt przeciwko amerykańskiej okupacji Nikaragui i przeciwko miejscowej oligarchii wyzyskującej ubogich. Inspiracją była dla niego rewolucja meksykańska z początków XX w. Sandino niósł na sztandarach hasła przeciwko imperializmowi, domagał się społecznego wyzwolenia ubogich, sprzeciwiał rasizmowi i postulował uznanie praw rdzennych mieszkańców kraju. Powstanie doprowadziło do wycofania się Amerykanów z Nikaragui, ale sam Sandino został zamordowany. Jego walka i śmierć stały się inspiracją następnych pokoleń walczących z lokalnymi oligarchami.

Nikaraguą rządził klan Somozów, a niemal cała ziemia tego rolniczego kraju należała do zaledwie kilkunastu oligarchicznych rodzin. „Człowiek, który założył najsłynniejszą w dziejach dynastię prezydencką, którego nazwisko stało się przysłowiowe nie tylko w Ameryce Łacińskiej, który stworzył wzorcową postać tyrana XX w. – zaczynał od roli donosiciela, a do wielkiej kariery startował przez łóżko” – pisał o Anastasio Somozie Garcíi znany polski reporter Wojciech Giełżyński. „Anastasio Somoza García miał na dziedzińcu domu cały ogród zoologiczny z klatkami przedzielonymi na dwie części: w jednej siedziały krwiożercze bestie, w drugiej, oddzieleni zaledwie żelaznymi prętami – jego polityczni przeciwnicy” – to Gabriel García Márquez.

Syn Somozy i jego następca, również Anastasio, zdefraudował pieniądze z zagranicy na pomoc ofiarom wielkiego trzęsienia ziemi, jakie dotknęło Nikaraguę w 1974 r. Skrytobójstwa przeciwników politycznych i tortury należały do codziennej rutyny jego reżimu. Znienawidzony w kraju władca wisiał na łasce poparcia Waszyngtonu.

Pomocnik Historyczny „Ameryka Łacińska” (100159) z dnia 09.12.2019; Wiek rewolucji; s. 107
Oryginalny tytuł tekstu: "Droga sandinistów"
Reklama