Pomocnik Historyczny

Archipelag kultura

Źródła latynoamerykańskiej kultury

Indianin Guarani w ramach protestu symbolicznie profanuje Monument Bandeirantes – oddziałów awanturników wyprawiających się w okresie portugalskiego podboju Brazylii w głąb interioru, poszukujących złóż surowców mineralnych i trudniących się handlem indiańskimi niewolnikami, São Paulo, 2014 r. Indianin Guarani w ramach protestu symbolicznie profanuje Monument Bandeirantes – oddziałów awanturników wyprawiających się w okresie portugalskiego podboju Brazylii w głąb interioru, poszukujących złóż surowców mineralnych i trudniących się handlem indiańskimi niewolnikami, São Paulo, 2014 r. Reuters / Forum
Mamy do czynienia raczej z hybrydalną mozaiką, daleką od stereotypu jednorodnej kultury latynoamerykańskiej.

Ameryka Łacińska. Narodziny stereotypu. Pojęcie Ameryki Łacińskiej pojawiło się w pierwszej połowie XIX w. we Francji. W dobie wybijania się kolejnych krajów Ameryki Południowej i Środkowej na niepodległość potrzebne było wyraźne odróżnienie Ameryki hiszpańsko- i portugalskojęzycznej od Stanów Zjednoczonych i Kanady. Nowy termin odzwierciedlał europejskie postrzeganie regionu jako jednolitego, homogenicznego, ukształtowanego przez odkrycie, podbój i kolonizację przez poddanych władców z Półwyspu Iberyjskiego. W takim ujęciu kultura latynoamerykańska oznaczała przede wszystkim tę powstałą na fundamencie iberyjskiej, wywodzącej się z cywilizacji łacińskiej.

W drugiej połowie XIX w. terminem Ameryka Łacińska zaczęli posługiwać się niektórzy intelektualiści w młodych, niepodległych już państwach amerykańskiego południa. Przedkładali go nad określenia wyraźnie wiążące region z Hiszpanią – jak Hispanoameryka czy Iberoameryka. Z czasem określeniem dotyczącym obszaru rozciągającego się od granicy Meksyku ze Stanami Zjednoczonymi na północy po Ziemię Ognistą na południu zaczęły posługiwać się instytucje i organizacje międzynarodowe, wiążąc z nim także region karaibski, tylko częściowo należący do obszaru łacińskiego. To ostatecznie ugruntowało pozycję terminu Ameryka Łacińska w świecie i utrwaliło jednorodny wizerunek regionu.

Język, kolonialna przeszłość i co jeszcze? Czy region obejmujący ok. 1/7 powierzchni ziemskich lądów, zamieszkany przez ponad 500 mln ludzi będących obywatelami 34 niepodległych państw i 12 terytoriów zależnych (przy wspólnym potraktowaniu Ameryki Łacińskiej i Karaibów), możemy wiązać z jedną kulturą, latynoamerykańską, na identycznych zasadach jak te, na których definiujemy kulturę europejską?

Pomocnik Historyczny „Ameryka Łacińska” (100159) z dnia 09.12.2019; Wiek rewolucji; s. 114
Oryginalny tytuł tekstu: "Archipelag kultura"
Reklama