Nowe społeczeństwo. Dla większości mieszkańców Europy najprostszymi skojarzeniami z przeszłością Francji z przełomu XVIII/XIX w. są wydarzenia z czasów jakobińskiego terroru Maksymiliana Robespierre`a oraz kampanie wojenne cesarza Napoleona Bonapartego. Najczęściej zapomina się o wielkich osiągnięciach cywilizacyjnych, jak kodyfikacja prawa, nowy system administracyjny, reforma szkolnictwa, rozwój nauk ścisłych i przyrodniczych, a w końcu zbudowanie podwalin pod nowoczesne rolnictwo i przyśpieszoną industrializację.
Przede wszystkim rewolucja, która wybuchła we Francji w 1789 r., gruntownie przebudowała ten kraj, a potem – za sprawą Napoleona – rozpoczęła modernizację Europy. Z feudalnego społeczeństwa stanowego mieszkańcy Francji stawali się obywatelami państwa, w którym obowiązywała rewolucyjna i fundamentalna zasada równości, wzmocniona przez równie kluczowe zasady wolności i własności. Uzupełniało tę triadę prawo do oporu przeciwko złemu rządowi i nowa zasada suwerenności, w której jej nosicielem był naród składający się z obywateli. Źródłem przyjętych rozwiązań były prawa naturalne. Towarzyszyły im prawa człowieka wynikające z umowy społecznej, która była podstawą nowego państwa, a do których zaliczono wolność słowa, wyznania, nietykalność osobistą, dostęp do stanowisk i urzędów bez względu na urodzenie.
Już w czasie rewolucji katalog tych praw uległ powiększeniu, a jakobińska konstytucja z 1793 r., będąca przeróbką konstytucyjnej koncepcji Nicolasa de Condorceta (filozofa racjonalisty i polityka), wprowadzała jeszcze prawo do opieki i do pracy. Porzuciła jednak te zasady konstytucja z 1795 r. Za sprawą Olimpii de Gouges (abolicjonistki i dramatopisarki) pojawiły się też pierwsze próby równouprawnienia kobiet, ale nie znalazły poparcia wśród polityków doby rewolucji.