Co było wbrew? Na obszarze dzisiejszej Polski znajdują się dwa miejsca związane z dziejami niemieckiej opozycji antyhitlerowskiej: Wilczy Szaniec k.Kętrzyna, miejsce nieudanego zamachu na wodza Trzeciej Rzeszy Adolfa Hitlera 20 lipca 1944 r., oraz Krzyżowa, niewielka wieś oddalona 60 km od Wrocławia, miejsce spotkań grupy przyjaciół tzw. Kręgu z Krzyżowej. Nie są to miejscowości anonimowe. Zwłaszcza Krzyżowa ma wyraźne miejsce w świadomości polskiej jako miejsce tzw. Mszy Pojednania z udziałem polskiego premiera Tadeusza Mazowieckiego i niemieckiego kanclerza Helmuta Kohla w listopadzie 1989 r. Ale co Polacy wiedzą o opozycji antyhitlerowskiej? Jak ją postrzegają? Posty pod nielicznymi artykułami na ten temat, które ukazały się w ostatnich latach, pokazują, że i wiedza, i chęć zrozumienia są wyjątkowo małe. Często podważa się zasadność mówienia o istnieniu jakiegokolwiek niemieckiego oporu przeciw Hitlerowi.
Mamy zakodowane całkiem inne rozumienie oporu, opozycji czy sprzeciwu społecznego, wynikające z naszego doświadczenia walki z nazizmem i komunizmem. Niemcy musieli stawić opór własnemu państwu, sprzeciwić się jego wybranym w wolnych wyborach władzom najwyższym, wystąpić przeciw własnemu narodowi. Reżim nazistowski konsekwentnie zwalczał nie tylko aktywne przejawy opozycji, surowo karał także wszelkie dyskusje o charakterze opozycyjnym, traktując je jako ogromne zagrożenie. Po rozprawie przed trybunałem ludowym, który skazał Moltkego i jego przyjaciół na karę śmierci, zanotował on w liście do żony: „Zapytał mnie [przewodniczący składu sędziowskiego Roland Freisler]: Czy dostrzega Pan swoją winę? Odparłem, że w istocie nie. Na to Freisler: Widzi Pan, skoro Pan wciąż jeszcze tego nie dostrzega, skoro wciąż trzeba Pana o tym przekonywać, to właśnie oznacza, że myśli Pan inaczej, a przez to sam wyklucza się z walczącej wspólnoty narodowej”.