Pomocnik Historyczny

Krytykować, błaznować, bawić

Dorobek koreańskiej sztuki teatralnej

Południowokoreańskie przedstawienie kukiełkowe na Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Lalek na Tajwanie, 2013 r. Południowokoreańskie przedstawienie kukiełkowe na Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Lalek na Tajwanie, 2013 r. Alamy / BEW
Tradycyjny teatr koreański.

„Nieokrzesana zgraja”. Na rozwój klasycznego teatru koreańskiego wypływ miały tradycyjna sztuka widowiskowa Chin, rodzime tańce, obrzędy szamańskie, a także lokalne obyczaje kształtujące kulturę poszczególnych regionów Półwyspu Koreańskiego. Już w czasach starożytnych dotarły tam widowiska chińskie (san’ak, dosł. widowiska rozproszone, małpia muzyka). Obejmowały one popisy akrobatyczne i żonglerskie, m.in. rzucanie mieczami, taniec na linie, połykanie ognia i taniec z dwoma mieczami.

W czasach Zjednoczonego Państwa Silla (668–935) prezentowane były z kolei widowiska gamu-baek-heui (chin. baixi, dosł. sto [rodzajów] widowisk muzyczno-tanecznych), które również zostały przejęte z kultury dawnych Chin, i wcale niewykluczone, że stanowiły spuściznę widowisk san’ak. Były silnie naznaczone rodowodem obrzędowym, a nawet egzorcystycznym, o czym świadczą postaci: Bangsangsi oraz Sibijisin (dwanaście duchów występujących w maskach zwierząt zapożyczonych z horoskopu chińskiego).

Widowiska gamu-baek-heui weszły do repertuaru dynastii Goryeo (918–1392) i były prezentowane na dworze. W tej samej epoce zaczęło rozwijać się sandae-heui (dosł. widowisko [prezentowane na] scenie [wysokiej jak] góra). Miało rodzime pochodzenie i obejmowało m.in. starożytne tańce Cheo Yong-mu i Hwangchang-mu. I faktycznie, było przedstawiane na olbrzymiej, wysokiej jak góra, konstrukcji (sandae) mogącej pomieścić nie tylko artystów, lecz nawet prostą scenografię. To dowodzi, że dwór Goryeo cenił sobie sztukę, również widowiskową, i był gotów łożyć na jej rozwój.

W czasach dynastii Joseon (1392–1910) sztuka teatralna napotkała jednak opór elit, głównie uczonych konfucjańskich.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Koreańczyków” (100219) z dnia 25.03.2024; Dzieje Koreańczyków; s. 68
Oryginalny tytuł tekstu: "Krytykować, błaznować, bawić"
Reklama