Pomocnik Historyczny

Cud nad rzeką Han

Cud nad rzeką Han. Jak Korea stała się mocarstwem gospodarczym

Pojazdy Hyundai Motor Co. zaparkowane obok paneli słonecznych na fabrycznym parkingu, Ulsan, styczeń 2024 r. Pojazdy Hyundai Motor Co. zaparkowane obok paneli słonecznych na fabrycznym parkingu, Ulsan, styczeń 2024 r. Bloomberg / Getty Images
Szlak Korei Południowej do pozycji gospodarczego mocarstwa.

Trzy etapy. Historia gospodarcza Korei bywa opowiadana w trzech rozdziałach. Pierwszy trwał od czasów przedhistorycznych aż do podboju japońskiego w 1910 r. Drugi został wyznaczony 35-letnią brutalną japońską okupacją. Trzeci rozpoczął się wraz z jej zakończeniem w 1945 r. Najdłuższe stadium początkowe stało pod znakiem mozolnego rozwoju rolnictwa opartego na uprawie ryżu, a od XIV w. na sztywnym podziale społecznym, z elitą posiadaczy ziemskich na szczycie i armią niewolników u dołu. Ryż był podstawowym artykułem żywnościowym, pełnił rolę środka płatniczego i miary wartości. Handel miał kiepskie notowania społeczne, rynek wewnętrzny – także obrotu ryżem – był słabiej rozwinięty niż w sąsiednich Chinach i w Japonii.

Rozkwit gospodarczy i kulturowy przypadł na XVII i XVIII w., jednak u progu XIX w. system popadł w kryzys, m.in. na tle osłabienia władzy królewskiej. Zatrzymał się wzrost liczby ludności, wzrosła śmiertelność, spadły poziom życia i powierzchnia upraw, zaciął się mechanizm rozdziału wody przeznaczonej do nawadniania pól. Jedną z przyczyn kłopotów z wodą było nadmierne wylesianie, które doprowadzało do gwałtownych powodzi. Wiek XIX to wahania cen ryżu, próby stosowania jego odmian bardziej odpornych na susze, przejścia na inne, niewymagające wody rodzaje zbóż oraz exodus koreańskiej ludności wiejskiej do Chin i bunty chłopskie.

Japońscy szkutnicy na plaży w Busanie w Korei, 1903 r.Buyenlarge/Getty ImagesJapońscy szkutnicy na plaży w Busanie w Korei, 1903 r.

Japońska kolonizacja. Modernizująca się w epoce Meiji Japonia starała się przejąć kontrolę nad słabnącą Koreą, o wpływy na półwyspie rywalizowała m.in. z Rosją. W 1904 r., podczas wojny japońsko-rosyjskiej, w Korei pięć miesięcy spędził 28-letni Jack London. Amerykańskiego pisarza i reportera celebrytę przysłał w roli wojennego korespondenta kochający sensację dziennik „San Francisco Examiner”, należący do medialnego imperium Williama Randolpha Hearsta, ojca prasy tabloidowej.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Koreańczyków” (100219) z dnia 25.03.2024; Dzieje Koreańczyków; s. 108
Oryginalny tytuł tekstu: "Cud nad rzeką Han"
Reklama