Przejdź do treści
Joanna Dobkowska-Kubacka
Joanna Dobkowska-Kubacka
28 listopada 2023
Salon

Płeć artystyczna

Kobieca sztuka zaangażowana

28 listopada 2023
Bogna Burska w centrum uwagi stawia fetysz, jakim stało się kobiece ciało (praca pokazana na wystawie „Krew i cukier”, Gdańsk, 2021). Bogna Burska w centrum uwagi stawia fetysz, jakim stało się kobiece ciało (praca pokazana na wystawie „Krew i cukier”, Gdańsk, 2021). Andrzej Golc, TRAFO Trafostacja Sztuki w Szczecinie
Czy jest coś szczególnego w sztuce tworzonej przez kobiety? Ponoć twórczość nie ma i nie powinna mieć płci. Odzwierciedla jednak panujące warunki społeczne, komentuje rzeczywistość, zdradza doświadczenie życiowe. A wtedy okazuje się, że kobieca perspektywa wciąż różni się od męskiej.

Wiele artystek nie życzy sobie, by na ich twórczość patrzeć przez pryzmat kobiecego autorstwa. Wielu krytyków kwestionuje samą ideę podziału na sztukę męską i żeńską, skądinąd słusznie, gdyż rozróżnienie to brzmi absurdalnie. Kreatywność nie jest wszak produkowana w gonadach. Mimo to mówienie o sztuce kobiet ma sens, bo po pierwsze – w przeszłości płeć decydowała o drodze życiowej (edukacji, karierze), a nawet tematyce obrazów czy technice wykonania; po drugie – również współcześnie, w czasach deklarowanego równouprawnienia, wciąż potrafi – i to bardzo! – wpływać na sztukę.

Parnas dla panów

Na początek za przykład niech posłuży sytuacja w malarstwie. Póki było ono postrzegane jako wysoce wykwalifikowane rzemiosło, kobiety mogły zajmować się nim profesjonalnie: w zaciszu rodzinnych warsztatów lub w murach klasztornych. Gdy zostało uznane za przejaw geniuszu ludzkiego umysłu, przeszło do dziedziny typowo męskich aktywności, skąd niezwykle trudno było je potem wydostać.

Piękna, gospodarna… Artystki komentują wzorce narzucane kobietom mocą tradycji. Do tematu można podejść prześmiewczo i zrobić sztukę z obierania ziemniaków (performans Julity Wójcik, 2001).Narodowa Galeria SztukiPiękna, gospodarna… Artystki komentują wzorce narzucane kobietom mocą tradycji. Do tematu można podejść prześmiewczo i zrobić sztukę z obierania ziemniaków (performans Julity Wójcik, 2001).

W tym samym czasie panie z wyższych sfer dostały spo- łeczne przyzwolenie, by posługiwać się pędzlem bądź ołówkiem, byle nie na poważnie i nie za dobrze. W ramach tzw. edukacji salonowej szlachetnie urodzone dziewczęta uczono rysunku, a często również malarstwa. Ten rodzaj artystycznego szlifu miał podkreślać delikatność, wrażliwość i subtelność panny na wydaniu, pomóc jej znaleźć odpowiedniego męża i zapewnić sukces towarzyski. Również po ślubie część dam zwykła zabijać czas tworzeniem bardziej lub mniej udanych obrazków, które uprzejmie podziwiano w eleganckim towarzystwie, ale nie traktowano poważnie jako sztuki. Do dzieł, które wyszły spod ręki kobiet, przylgnęły w związku z tym na długo ety- kietki amatorszczyzny, panieńskiego dyletantyzmu, kiepskie- go poziomu itd.

Salon 16/2023 (100216) z dnia 27.11.2023; Kultura; s. 72
Oryginalny tytuł tekstu: "Płeć artystyczna"
  • dizajn
Joanna Dobkowska-Kubacka

Joanna Dobkowska-Kubacka

Historyczka sztuki, dziennikarka i pisarka. Współautorka książki popularnonaukowej „W cieniu koronkowej parasolki. O modzie i obyczajach w XIX wieku”.

Reklama
POLITYKA
Prenumerata Inpost Subskrypcja
Facebook Twitter Instagram

Nasze wydawnictwa

wydanie polityka
wydanie polityka
wydanie specjalne
wydanie specjalne
wydanie pomocnik historyczny
wydanie pomocnik historyczny
wydanie pulsar świat nauki
wydanie pulsar świat nauki
wydanie pulsar wiedza i życie
wydanie pulsar wiedza i życie
  • Redakcja Polityki
  • Biuro reklamy
  • Napisz do redakcji
  • BOK dla subskrybentów
  • O Polityce
  • Regulamin serwisu
  • Zasady publikacji komentarzy
  • Polityka prywatności
  • Deklaracja dostępności
  • Informacje dla akcjonariuszy
  • Ustawienia cookie

Aplikacje Polityki

iOS i Android
iOS i Android
W aplikacjach publikujemy pełne wydania tygodnika POLITYKA oraz nasze pisma.

 

Aplikacja Fiszki fiszki
Fiszki Polityki
Aplikacja dla zabieganych z newsami ze świata nauki, technologii i kultury.
  • Pulsar
  • Polityka Insight
  • Leśniczówka Nibork
  • Projekt: Cogision, Ładne Halo
  • Wykonanie: Vavatech
  • Prawa autorskie © POLITYKA Sp. z o.o. S.K.A.