Klasyki Polityki

Szczęki dwie

Jak zachować garnitur własnych zębów

Nic nie stoi na przeszkodzie, by do później starości zachować naturalne uzębienie. Nic nie stoi na przeszkodzie, by do później starości zachować naturalne uzębienie. ZETA / •
Przeciętny 7-latek w Polsce ma już przynajmniej jeden ząb z próchnicą. Jego 45-letniemu ojcu lub matce brakuje średnio 10 zębów, 3 nadają się do leczenia zachowawczego, 1 do leczenia kanałowego i 1 do usunięcia. Co czwarta osoba w wieku 65–75 lat straciła z powodu próchnicy wszystkie naturalne zęby. Ale tak być nie musi.

Próchnica nie jest naturalną konsekwencją starzenia. To najzwyklejsza choroba wywoływana przez bakterie, najczęściej paciorkowce: Streptococcus mutans, salivarius, sobrinus. Przetwarzają zawarte w pożywieniu cukry na kwasy organiczne, które zmiękczają i rozpuszczają szkliwo. Niewielkie dziury w zębach (ubytki) nie bolą, ale są doskonałymi wrotami dla zarazków, które przez szkliwo i zębinę docierają do miazgi. Próchnica atakuje zęby już przed pierwszymi urodzinami zaraz po wyrżnięciu mleczaków, a następnie w wieku 4–8 lat i między 12 a 18 rokiem życia. Młodzi rodzice powinni więc szczególnie troszczyć się o higienę jamy ustnej niemowląt: przecierać dziąsła gazą nasączoną rumiankiem lub przegotowaną wodą, nie karmić nocą, unikać nadmiernie słodkich, papkowatych mieszanek i syropów owocowych. Niewłaściwe jest stosowanie słodkich smoczków (o rzekomo uspokajającym działaniu) oraz karmienie butelką po 9 miesiącu życia. Dzieci chore na wczesną próchnicę najczęściej są pulchne i dobrze odżywione!

U dorosłych próchnica jest szczególnie niebezpieczna na powierzchniach stycznych zębów i w ich korzeniach. A wszystko przez węglowodany (cukry), których nie da się z naszej diety całkowicie usunąć. Można je tylko ograniczyć. Dlaczego w starożytnym Egipcie próchnica należała do najczęstszych schorzeń? Bo Egipcjanie objadali się słodkimi, kleistymi rodzynkami i daktylami. Kilogram cukierków szybko zjedzonych mniej zaszkodzi zębom niż dwa dropsy ssane przez kilka godzin.

Blokada z fluoru

Nie ma zapobiegania próchnicy bez fluoru! Mechanizm korzystnego działania tego pierwiastka na zęby zaobserwowano już sto lat temu, ale nadal nie do końca wyjaśniono, w czym tkwi jego sedno. Jest pewne, że fluor zwiększa odporność szkliwa na działanie kwasów, blokuje enzymy drobnoustrojów hamując ich przemianę materii oraz zapobiega przywieraniu zarazków do powierzchni zębów.

Polityka 41.2002 (2371) z dnia 12.10.2002; Zdrowie; s. 78
Oryginalny tytuł tekstu: "Szczęki dwie"
Reklama