Komorowski – jak słychać – nie wykazuje empatii, jest sztywny, sztuczny, czyta z kartki albo nie czyta, co też jest błędem. Przede wszystkim zaś nie ma charyzmy, co podkreśliło już kilku polityków PiS, i nie tylko. Tak jakby nikt nie pamiętał przestrogi Leszka Kołakowskiego: niech Bóg nas strzeże przed politykami z charyzmą, nieźle mogą nas urządzić. Niemniej, spece od politycznego marketingu rozważają, czy kandydat PO ma swoją opowieść, czy potrafi odpowiednio „sprzedać” swoją liczną, tradycyjną rodzinę. Tak jakby rodzina była tu najważniejsza.
A Jarosław Kaczyński – niech wreszcie coś powie, to wtedy może zacznie tracić, niech nie wykorzystuje żałoby i przestanie się obnosić w ostentacyjnej czerni – powtarzano. Ale Kaczyński ma za to ową charyzmę (co podkreślał także nie raz Jarosław Gowin), osobowość, tajemniczość samotnika poświęcającego się tylko krajowi. Jest twardy, władczy, przywódczy, czego nie ma Komorowski. Wspomina się w tym kontekście o mechanizmie współczucia, rekompensaty, psychicznego wsparcia dla człowieka, który poniósł wielką stratę – a więc o zjawiskach z dziedziny psychologii, a nie polityki.
Jednocześnie ci sami marketingowcy zapewniają publiczność, że nie liczą się teraz żadne polityczne programy, że to w istocie pojedynek samców alfa o dominację, o męskie zwycięstwo i pognębienie przeciwnika, że tego oczekuje widownia w wyborach prezydenckich, bo to walka spersonalizowana i dlatego tak ciekawa. Mówi się, że prezes PiS zmienił wizerunek, a więc używa się wprost kategorii marketingowej i wprowadza do politycznej treści, a to są dwa zupełnie różne poziomy. W końcu chodzi o wpływ na rzeczywistość.
Wielka mistyfikacja
Jest w tym wszystkim jakaś wielka mistyfikacja.