Reagując na wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który orzekł, że ustawowe zapisy regulujące kwestię sprostowań i odpowiedzi prasowych są nieprecyzyjne, senatorowie RP postanowili całkowicie skasować instytucję sprostowania, wprowadzając w jego miejsce odpowiedź prasową. Ta pozornie drobna zmiana będzie mieć dramatyczne konsekwencje.
Sprostowanie odnosi się do faktów i publikowane jest wówczas, gdy dany artykuł zawiera fałsz, który można wykazać. Obowiązek jego zamieszczenia jest dla nas oczywisty i wynika z dążenia do prawdy. Uważamy, że gazety nie mają prawa kłamać, a gdy zdarza się im popełnić niezamierzone błędy – powinny je sprostować i przeprosić. Nie można jednak odbierać prasie prawa do formułowania opinii. Nie można też zmuszać żadnej redakcji do propagowania poglądów, z którymi się nie zgadza – a właśnie do tego zmierza projekt senatorów.
W przeciwieństwie do sprostowania odpowiedź prasowa nie musi się odnosić do faktów. Mogłaby ją wysłać do redakcji każda osoba w jakikolwiek sposób dotknięta publikacją. Odpowiedź mogłaby mieć objętość dwukrotnie większą od publikacji, do której się odnosi, a redakcja miałaby obowiązek ją wydrukować.
Nietrudno sobie wyobrazić konsekwencje: gazety zapełniłyby się odpowiedziami polityków, biznesmenów, artystów skrytykowanych przez dziennikarzy czy z innych powodów niezadowolonych z opublikowanych artykułów. Działy PR i marketingu firm nauczyłyby się wykorzystywać instytucję odpowiedzi do zamieszczania bezpłatnych reklam. Gazety prawicowe musiałyby publikować jako odpowiedzi artykuły polityków lewicy i odwrotnie – pisma lewicowe krytykowanych przez nie ideologów prawicy. Po każdej publikacji dotyczącej jakiegokolwiek urzędu gazety musiałyby zamieszczać repliki jego szefów czy biur prasowych. Wkrótce okazałoby się, że objętość tych odpowiedzi zmusza redakcje do drukowania całych suplementów.
Senacki projekt pozbawia redakcje prawa do kształtowania polityki redakcyjnej i decydowania, jakie poglądy chcą głosić. Gdyby te zapisy weszły w życie, polska prasa zostałaby oddana we władanie czynnikom zewnętrznym – politykom, urzędnikom, marketingowcom, biznesmenom.
Jesteśmy zdumieni, że taki projekt rodzi się w Senacie, w którym większość posiada partia mająca w nazwie przymiotnik „obywatelska”. W kraju szczycącym się tradycją wolności prasy. W państwie, którego system medialny zbiera najwyższe notowania w międzynarodowych rankingach wolności prasy.
Takie same rozwiązania wprowadzały rządy pragnące zakneblować media. Głośnym przykładem była nowelizacja prawa prasowego dokonana przez rząd Roberta Fico na Słowacji w 2008 r. Protest mediów odbił się echem w całej Europie. Ostatecznie antywolnościowe zapisy wykreślono w zeszłym roku.
Dziś polscy ustawodawcy zamierzają powtórzyć słowacki przykład. Póki nie jest za późno, póki spór o polskie prawo prasowe nie przekształcił się w ogólnoeuropejski skandal kompromitujący nasz kraj, apelujemy: wycofajcie się z tych projektów.
Redaktorzy naczelni: Jerzy Baczyński „Polityka”, Daniel Długosz „Nowa Gazeta Trzebnicka”, Jerzy Domański „Przegląd”, Paweł Fąfara „Polska The Times”, Arkadiusz Franas „Polska Gazeta Wrocławska”, ks. Marek Gancarczyk „Gość Niedzielny”, Krzysztof Harasimiuk „Tygodnik Siedlecki”, Wojciech Harpula „Polska Gazeta Krakowska”, Magdalena Hodak „Nowe Życie Pabianic”, Grzegorz Jankowski „Fakt”, Sławomir Jastrzębowski „Super Express”, Grażyna Kaim „Przełom”, Marcin Kalita „Przegląd Sportowy”, Jerzy Kamiński „Gazeta Powiatowa – Wiadomości Oławskie”, Marek Kęskrawiec „Dziennik Polski”, Renata Kluczna „7 Dni Częstochowa”, Michał Kobosko „Wprost”, Darek Kotlarz „Polska Kurier Lubelski”, Marcin Kowalczyk „Express Ilustrowany”, Tomasz Kowalczyk „Kurier Szczeciński”, Konrad Kruszewski „Gazeta Współczesna”, Krzysztof Kuchta „Super Nowości”, Tomasz Lis „Newsweek”, Paweł Lisicki „Uważam Rze”, Jadwiga Magier „Echo Krasnegostawu”, Józef Matysik „Co Tydzień”, Adam Michnik „Gazeta Wyborcza”, Tomasz Miler „Gazeta Gryfińska”, Piotr Mucharski „Tygodnik Powszechny”, Krzysztof Nałęcz „Głos Dziennik Pomorza”, Jerzy Nowicki „Kurier Podlaski – Głos Siemiatycz”, Mateusz Orzechowski „Wspólnota”, Waldemar Paś „Metro”, Adam Pawłowski „Polska Głos Wielkopolski”, Grzegorz Popławski „Polska Dziennik Bałtycki”, Wojciech Potocki „Gazeta Pomorska”, Radosław Safianowski „Kurier Iławski”, Robert Sakowski „Polska Dziennik Łódzki”, Tomasz Siemieniec „Puls Biznesu”, Paweł Siennicki „Polska Metropolia Warszawska”, ks. Ireneusz Skubiś „Tygodnik Niedziela”, Stanisław Sowa „Nowiny”, Maciej Sulima „Tygodnik Ostrołęcki”, Artur Szczepański „Nowości – Dziennik Toruński”, Jadwiga Sztabińska „Dziennik Gazeta Prawna”, Waldemar Śliwczyński „Wiadomości Wrzesińskie”, Aleksander Świeykowski „Kulisy Powiatu”, Marek Twaróg „Polska Dziennik Zachodni”, Wojciech Waligórski „Nowy Łowiczanin”, Piotr Wąsikowski „Kurier Poranny”, Krzysztof Wiejak „Dziennik Wschodni”, Janusz Wikowski „Wydawnictwo Pomorskie”, Paweł Woldan „Angora”, Stanisław Wróbel „Echo Dnia”, Tomasz Wróblewski „Rzeczpospolita”, Iwona Zielińska-Adamczyk „Gazeta Lubuska”, Krzysztof Zyzik „Nowa Trybuna Opolska”.