Jacek Żakowski: – Pierwszy raz omawiamy kolejną Diagnozę Społeczną w tak ponurym nastroju. Kryzys, rozczarowanie władzą...
Prof. Janusz Czapiński: – Coraz ostrzejsza bijatyka między politykami. Coraz poważniejsze zarzuty wobec rządzących. Coraz więcej głosów, żeby zmienić system.
Że może jednomandatowe okręgi uratują Polskę.
Że toniemy.
Co tonie?
Głównie demokracja. Pierwszy raz od 20 lat spadł odsetek osób przekonanych, że „demokracja ma przewagę nad wszystkimi innymi formami rządów”. W 2011 r. uważało tak 28 proc. respondentów. Teraz – 25,5 proc. Wśród elektoratów partyjnych już tylko wyborcy PO w większości uznają bezwzględną wyższość demokracji. W Ruchu Palikota sądzi tak 29 proc., w SLD 28 proc., w PiS – 25 proc., a w PSL i Solidarnej Polsce po 21 proc. Ale bardziej istotny jest wzrost grupy osób przekonanych, że demokracja jest złą formą rządów. Dwa lata temu było ich 3,6 proc., a teraz już 5,8 proc.
Jak to się partyjnie rozkłada?
Najwięcej, ponad 9 proc., zdeklarowanych antydemokratów jest wśród wyborców Solidarnej Polski i PJN. Powyżej 7 proc. jest ich w PiS, Ruchu Palikota i SLD. W PSL – 6 proc., w PO – 2,4.
Wiemy, kim oni są?
Najwięcej antydemokratów jest wśród osób po 45 roku życia i starszych. Wśród osób młodszych najsilniejsze są postawy antydemokratyczne w grupie 16–24. Ale najwięcej antydemokratów jest wśród rolników, osób słabiej wykształconych, biedniejszych, z mniejszych miejscowości.