Polskie nastolatki nie potrafią w twórczy sposób rozwiązywać nieszablonowych problemów. Tak wynika z najnowszych, ogłoszonych na początku kwietnia wyników międzynarodowych badań osiągnięć edukacyjnych 15-latków PISA. Jeszcze w grudniu cieszyliśmy się, bo ci sami młodzi ludzie pokazali, że znajdują się w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o matematykę, przyrodę i czytanie ze zrozumieniem. Dziś zaskoczeni są wszyscy, włącznie z twórcą badań Andreasem Schleicherem z OECD (klub najbogatszych państw świata). Szokuje różnica między wynikami z matematyki a umiejętnością rozwiązywania problemów (takich np., jak kupno biletu czy zaprogramowanie odtwarzacza mp3). Dobrzy z matematyki Koreańczycy, Japończycy i Finowie równie dobrze radzą sobie z takimi problemami.
Dlaczego młodzi Polacy wypadają gorzej? Nie sposób jeszcze odpowiedzieć jednoznacznie. Eksperci wczytują się w tej chwili w szczegóły wyników, by ustalić, na ile wpływ na nie ma system edukacyjny, a na ile słabe kompetencje cyfrowe polskiej młodzieży (na pytania kwestionariusza trzeba było odpowiadać za pomocą komputera). Poza wszystkim Polacy nie wypadli przecież aż tak beznadziejnie – znaleźli się w jednej grupie ze Szwedami, Duńczykami, Irlandczykami, Hiszpanami, Słowakami, Rosjanami i Słoweńcami, plasując się blisko średniej dla krajów OECD. To dobrze, iż jesteśmy na tyle ambitni, że już wynik średni nas nie zadowala. Pamiętajmy jednak, że jeszcze dekadę temu nawet średnia wydawała się trudna do osiągnięcia. Najnowsze wyniki PISA to ważny sygnał ostrzegawczy, lecz nie powód do paniki. Lepsza od niej byłaby porządna ogólnospołeczna debata, po co i jakiej szkoły w Polsce potrzebujemy.