Przy-PISy Redaktora Naczelnego

Można powiedzieć, że „jeden sondaż (W)wiosny nie czyni”, ale 14 proc. poparcia, jakie w pierwszym pomiarze uzyskała nowa partia Roberta Biedronia, zrobiło wrażenie. Jak ujawnił któryś z medialnych doradców Wiosny, „nawet sam Robert miał łzy w oczach”. Trudno się dziwić, bo projekt, któremu poświęcił ostatnie dwa lata, wydawał się już przenoszony, nie w tempo, a wstępne, przedstartowe sondaże nie dawały mu więcej niż parę procent. W kolejnych badaniach wyniki zaczęły już tańczyć między 8 a 16, ale i tak Wiosna okazała się najlepszym partyjnym debiutem od kilkunastu lat i od razu zajęła miejsce, z dawna wyglądanej, „trzeciej siły”. Już w poprzednim tygodniu pisaliśmy, że „Wiosna może sporo namieszać w polskiej polityce”, zwłaszcza po stronie opozycji, że stawia pod znakiem zapytania istnienie SLD i Razem, potencjalnie osłabia PO i ewentualną przyszłą Koalicję Obywatelską. Więc nie dziw, że ze strony opozycji posypały się razy. Wypomniano Biedroniowi, że w naszym systemie wyborczym tylko ułatwia zwycięstwo PiS. Że jego postulaty są bałamutne, mało realne politycznie, ekonomicznie i prawnie (o problemach z separacją Kościoła od państwa ciekawie pisze Ewa Siedlecka). On sam zaś jest narcyzem, efekciarzem, półamatorem, bo na przykład eurowybory, które mają być dla Wiosny najważniejszym testem, kompletnie zignorował. No więc w różnych miejscach rozmawia się dziś i spekuluje o Biedroniu, a to oznacza sukces. My, pytani o opinie na temat Wiosny, powtarzamy to samo co mówiliśmy o jego inicjatywie, odkąd i on zaczął o niej mówić. Podstawowym kryterium oceny wszelkich politycznych inicjatyw po stronie opozycji jest to, czy zwiększają szanse wyborczego zwycięstwa nad PiS – a więc powstrzymania procesu destrukcji, demoralizacji i zawłaszczania państwa przez familijno-partyjną oligarchię? Z tego punktu widzenia Wiosna ma dziś więcej zalet niż wad. Zarzut, że nie poszerza elektoratu opozycji, a więc nie wnosi nic do wspólnej puli i jedynie podskubuje inne partie, jest zdecydowanie przedwczesny: porównania sondaży wskazują, że, owszem, coś podbiera, zwłaszcza PO, ale kilka punktów procentowych też dodaje. Dla młodszych, miejskich wyborców (generalnie z obrzydzeniem odrzucających „stare partie”) Biedroń jest realną opcją. Wiosna to znacznie zmodernizowana, popkulturowa wersja Razem, wciąż atrakcyjna dla tzw. środowisk progresywnych, ale też – poprzez ładnie ogrywany rys buntu, świeżości, entuzjazmu, libertynizmu – do przyjęcia dla potencjalnych wyborców Kukiza (co już potwierdziły sondaże) czy Korwina. Wiosna ma szansę sięgnąć tam, gdzie nie docierają inne partie opozycyjne; a co najważniejsze, może zwiększyć frekwencję wyborczą w miastach. Biedroń jest także niewygodny dla PiS, i to nie tylko z powodu ostrych zarzutów i pogróżek, jakie nieoczekiwanie skierował w stronę rządzącej partii. Problemem jest jego populizm. Oskarżany o kompletnie nieodpowiedzialne składanie obietnic (mówi się, że mogłyby kosztować nie 35 mld zł rocznie, ale nawet ponad 100 mld), idzie tylko w ślady mistrzów, nauczony, że w polskiej polityce odpowiedzialność i umiar nie tylko nie są premiowane, przeciwnie – będą przez media i wyborców surowo ukarane jako „brak społecznej wrażliwości”. Prawicowy populizm PiS zyskał więc w Biedroniu lewicową przeciwwagę. W jakiejś mierze partia Wiosna uprzedziła więc i uszkodziła przyszłe obietnice PiS. PO, choć też składa wyborcom hojne dary, w tej konkurencji nie jest specjalnie wiarygodna, za to Biedroń, który „jeszcze nie rządził”, jako jedyny po stronie opozycyjnej może dziś przebić każdą obietnicę władzy, dodając antyPiSowi kampanijnej lekkości, hojności, rozmachu. Część tzw. elektoratu socjalnego (niechby i 2–3 proc.), zniesmaczona aferami i awanturami władzy, może więc odnaleźć w Wiośnie wyborczą alternatywę wobec PiS. Nawet jeśli to tylko spekulacje, udany debiut nowej formacji poszerza pole oddziaływania opozycji poza tradycyjny obszar PO-PSL-SLD. To ważne, bo sojusz tych trzech partii, choć i tak trudny do wynegocjowania, może nie wystarczyć na PiS, zwłas