Główny Urząd Statystyczny prowadził spis powszechny od początku kwietnia do końca września. Na tej podstawie oceni, kim są mieszkańcy Polski (spis obejmuje też cudzoziemców, osoby przebywające w kraju stale lub tymczasowo), jaki jest poziom ich wykształcenia, gdzie pracują, czy mają problemy zdrowotne, stwierdzony stopień niepełnosprawności, z kim dzielą lokal lub dom, jakim językiem się w nim posługują itp. Taki obrazek powinien pomóc dostosować prawodawstwo do potrzeb. Liczba pytań w formularzu mogła się różnić, bo zależała od odpowiedzi. Niektóre kwestie – np. o wyznanie i intymne związki – można było przemilczeć, wybierając opcję „nie chcę odpowiadać na to pytanie”. Punktem odniesienia był stan na 31 marca 2021 r.
Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań odbywa się co dekadę i jest obligatoryjny. Tegoroczna edycja była rocznicowa – sto lat temu spis odbył się pierwszy raz w niepodległej Polsce. W 2011 r. nowinką był formularz elektroniczny do samodzielnego wypełnienia, tym razem, też ze względu na pandemię, internet był na ogół pierwszym wyborem. Odmowa udziału w spisie grozi grzywną (do 5 tys. zł), a poświadczenie nieprawdy to ryzyko nawet dwu lat pozbawienia wolności. Przepisy te reguluje ustawa o statystyce publicznej. Zignorowanie „obowiązku statystycznego” jest wykroczeniem, urzędnicy wnioski o kary kierują na policję. Rachmistrzów obowiązuje z kolei „tajemnica statystyczna”; przed podjęciem pracy podpisują nawet przyrzeczenie. Naruszenie tajemnicy grozi trzema latami więzienia, skorzystanie z danych dla własnej korzyści – pięcioma.
Czy Polacy spisali się dobrze? Mogli to zrobić przez internet, telefon lub osobiście, na ostatniej prostej „zapracowanych” przyjmowały też – niekiedy aż do północy – wybrane urzędy dzielnicowe.