Turystyka wyborcza: czy warto zmienić okręg

Turystyka wyborcza: czy warto zmienić okręg?

19 września 2023

Wyniku „turystyki wyborczej” można być pewnym dopiero po podliczeniu głosów. Kluczowa jest frekwencja w poszczególnych okręgach, tę zaś można przewidzieć tylko do pewnego stopnia. Karolina Misztal / Reporter

Metoda jest całkowicie legalna, partie polityczne wykorzystują ją na swój sposób podczas obsadzania list kandydatów. Tylko czy ta „wycieczkowa” gra z systemem ma sens?

Kodeks wyborczy daje możliwość głosowania poza miejscem zamieszkania. Z prawa tego może skorzystać każdy wyborca, wystarczy do 12 października złożyć wniosek w urzędzie gminy właściwej dla obwodowej komisji wyborczej, która obejmuje obszarem miejsce planowanego pobytu i głosowania. Wniosek można złożyć pisemnie lub elektronicznie, więc pełna wygoda.

Rozpalona wyobraźnia wyborców

Zapewniona przez Kodeks możliwość rozpaliła wyobraźnię wielu wyborców, którzy odkryli, że mogliby celowo zmienić miejsce głosowania, by wpłynąć na wynik wyborów. Możliwość taką opisał już w 2011 r. prof. Jarosław Flis z UJ w tekście „Po co jechać do Sulejówka?”. Otóż w polskim systemie wyborczym głos głosowi nie jest równy i zależy od miejsca wrzucenia karty do urny. Poselskie mandaty rozdzielane są między 41 okręgów wyborczych. I tak w okręgu 32, z Sosnowcem, walka idzie o 9 mandatów, jeden na ok. 68 tys. mieszkańców. W okręgu podwarszawskim, tzw. obwarzanku, jeden mandat przypada na ok. 93 tys. mieszkańców.

Różnice jeszcze lepiej widać po liczbie rzeczywiście oddanych głosów, które zapewniły miejsce w Sejmie. W 2019 r. w okręgu 34, z Elblągiem, wystarczyło 31,4 tys. głosów na zdobycie miejsca w Sejmie, w okręgu 19, z Warszawą, na jeden mandat oddano 69,1 tys. głosów. Aż się prosi, by jechać do leżącego w pobliżu stolicy Sulejówka, bo ten znajduje się w okręgu 18, gdzie na jeden mandat wystarczyło 37,7 tys. głosów. Karta do głosowania wrzucona w Sulejówku warta była niemal dwukrotnie więcej niż w Warszawie – dlaczego by nie skorzystać z takiego sposobu wzmocnienia swojego głosu? Metoda całkowicie legalna, partie polityczne wykorzystują ją na swój sposób podczas obsadzania list kandydatów.

Jeśli nie warto jechać do Sulejówka, to co robić?

Problem w tym, że wyniku „turystyki wyborczej” można być pewnym dopiero po podliczeniu głosów.

Polityka 38.2023 (3431) z dnia 12.09.2023; Ludzie i wydarzenia. Kraj; s. 7

Oryginalny tytuł tekstu: "Turystyka wyborcza: czy warto zmienić okręg"

wybory parlamentarne 2023

Edwin Bendyk

Pisarz, publicysta, prezes Fundacji Batorego. Zajmuje się tematyką cywilizacyjną (modernizacja, cyfrowa rewolucja, ekologia). Autor książek „Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności” (2002), „Antymatrix. Człowiek w labiryncie sieci” (2004), „Miłość, wojna, rewolucja. Szkice na czas kryzysu” (2009), „Bunt w sieci” (2012), „Jak żyć w świecie, który oszalał” (2014, wspólnie z Jackiem Santorskim i Witoldem Orłowskim). W 2020 r. ukazała się książka „W Polsce, czyli wszędzie”. Bendyk prowadzi popularnego bloga „Antymatrix II. Z dziennika kogniwojażera”. Jest wykładowcą akademickim, szefem Centrum Badań nad Przyszłością w Collegium Civitas, członkiem Polskiego PEN Clubu oraz European Council on Foreign Relations. Dziennikarz działu Nauka/projektpulsar.pl.