Książki

Jadowita historia

Recenzja książki: Tony Judt, "Historia niedokończona. Francuscy intelektualiści 1944–1956"

materiały prasowe
Historia niedokończona wymaga od czytelnika wiele wysiłku oraz uzupełnienia braków w wiedzy historycznej. Nagroda jednak będzie wielka – świadome obcowanie z intelektem o wielkiej dyscyplinie.

Niezrozumiałe jest, dlaczego „Historia niedokończona. Francuscy intelektualiści 1944–1956” została przetłumaczona na język polski dopiero 20 lat po pojawieniu się w krajach anglojęzycznych oraz we Francji. Zjawiska opisywane przez Tony’ego Judta znane są przecież doskonale: chodzi o uwikłanie myślicieli i humanistów w ideologię komunistyczną. Nad Wisłą temat ten nadal wzbudza ogromne emocje, na co dowód można znaleźć w wydarzeniach ostatnich tygodni – kontrowersjach, które spowodowało stypendium im. Adama Włodka.

„Jadowita” (określenie ze wstępu Marci Shore) historia niedokończona konfrontuje stereotypowe już postrzeganie Jean Paula Sartre’a, Simone de Beauvoir czy Maurice’a Merleau-Ponty’ego jako egzystencjalistów ubranych na czarno i siedzących w Cafe de Flore z ich fascynacją polityką ZSRR. Fascynacja ta powodowała udzielanie przyzwolenia na pokazowe procesy ich kolegów ze Wschodu i odbieranie „wypaczeń systemu” jako błędnej lokalnej polityki, nieskreślającej natomiast całokształtu komunizmu.

Judt stwierdza, że „znaczenie i międzynarodowa sława francuskich myślicieli w świecie powojennym nałożyły na nich szczególną odpowiedzialność”, a „nawyk obarczania epoki odpowiedzialnością rozwinął się w poręczną, niemal standardową wersję współczesnej autobiografii intelektualnej”. Posiłkując się niewiarygodnie rozległą wiedzą oraz rozbudowanym aparatem analitycznym, występuje – jak się wydaje – przeciwko koncepcji człowieka uwikłanego w wir dziejów, absolutnie odżegnując się od „udawania neutralności”.

 

Tony Judt, Historia niedokończona. Francuscy intelektualiści 1944–1956, przeł. Paweł Marczewski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2013, s. 344

Polityka 04.2013 (2892) z dnia 22.01.2013; Afisz. Premiery; s. 68
Oryginalny tytuł tekstu: "Jadowita historia"
Więcej na ten temat
Reklama

Czytaj także

null
Społeczeństwo

Dyrektorka odebrała sobie życie. Jeśli władza nic nie zrobi, te tragedie będą się powtarzać

Dyrektorka prestiżowego częstochowskiego liceum popełniła samobójstwo. Nauczycielka z tej samej szkoły próbowała się zabić rok wcześniej, od miesięcy wybuchały awantury i konflikty. Na oczach uczniów i z ich udziałem. Te wydarzenia są skrajną wersją tego, jak wyglądają relacje w tysiącach polskich szkół.

Joanna Cieśla
07.02.2025
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną