Czytam, więc podróżuję
Marek Zagańczyk nie wybiera się w żadną podróż bez książki, której śladem podąża. A raczej książek. I tak współpodróżuje z wielkimi mistrzami opisania Włoch, Toskanii, Sieny: Muratowem, Gregoroviusem, Stendhalem, Zbigniewem Herbertem. Nie tropi muzeów, nie szuka wydarzeń, pożąda pejzażu, ćwiczy oko na krajobrazie, a zachwyt na erudycji. Widoki Toskanii są dla niego jak fresk. Natura dopełnia i wyjaśnia kulturę. Tak patrząc, dostrzega fenomen toskańskiej przestrzeni: „wąż cyprysów, srebrne plamy gajów oliwnych, kremowoszare mury zabudowań, zieleń winnic”. Eseje Zagańczyka to zapis wędrówek po toskańskich krajobrazach, to osobista „Droga do Sieny” wybrukowana lekturami.
Marek Zagańczyk, Droga do Sieny, Zeszyty Literackie, Warszawa 2005
Barbarzyńca w Indiach, Chinach i Japonii
Kiedy na początku lat 30. Henri Michaux wyrusza na Wschód, do Indii, Chin, Japonii, Malezji, podąża tam nie w poszukiwaniu pejzaży, interesuje go tylko człowiek: Hindus, Chińczyk, Japończyk. Hindusów podziwia za bycie rasą najwrażliwszą na świętość, Chińczyków nazywa urodzonymi rzemieślnikami („taczki, druk, grawerstwo, proch strzelniczy, rakieta, latawiec, taksometr, młyn wodny, akupunktura). Chińczyk nie kłamie, Konfucjusz to Edison etyki. A Japończyków Michaux nie lubi. To „naród kaprali i estetów, którym nie zostawiono miejsca na naturalne odruchy”. Po 53 latach przyzna, że były to „impresje rozczarowanego podróżnika”. Ale z jaką pasją się rozczarowywał czy zachwycał!
Henri Michaux, Barbarzyńca w Azji, tłum.