Recenzja książki: Agnieszka Pajączkowska „Nieprzezroczyste. Historie chłopskiej fotografii”

Ta podróż śladem zdjęć jest fascynująca, zmusza nas do zadawania sobie pytań, co właściwie widzimy i co tu się nie zgadza?

Agnieszka Pajączkowska najpierw jeździła po wsiach i robiła zdjęcia w zamian za opowieść – powstała z tego świetna książka „Wędrowny Zakład Fotograficzny”. Już wtedy natrafiała na zdjęcia z domowych archiwów. Uświadomiła sobie, że historia chłopskiej fotografii jest zupełnie nieopisana, stąd pomysł „Nieprzezroczystych”, książki eseistycznej, wszechstronnej i bogatej, stawiającej pytania, których nikt wcześniej nie zadawał. Kluczowa jest ta „nieprzezroczystość”, czyli patrzenie na fotografię w taki sposób, żeby zauważyć ją w całości z kontekstem i materialnością, razem z tym, co wydaje się nieistotne albo jest niewidoczne. Pajączkowska opowiada o Polsce XX w., o historii społecznej, pokazuje splot prywatnego i politycznego, docieramy nawet do momentu, kiedy fotografia chłopska przestaje istnieć.

Agnieszka Pajączkowska, Nieprzezroczyste. Historie chłopskiej fotografii, Czarne, Wołowiec 2023, s. 430