Nauka

Duchy na niebie

NLC: obłoki z kosmosu, duchy na niebie

Obłoków srebrzystych pojawia się coraz więcej. To efekt zmian klimatycznych zachodzących na Ziemi. Obłoków srebrzystych pojawia się coraz więcej. To efekt zmian klimatycznych zachodzących na Ziemi. Martin Koitmäe / Wikipedia
Przypominają przezroczyste szaty unoszone wiatrem. Świecą nieziemskim blaskiem. Te srebrzyste obłoki są nadal jednym z najbardziej tajemniczych zjawisk przyrody.
Mikroskopijne drobiny wody dobrze rozpraszają światło niebieskie, dlatego NLC świecą w barwach błękitu, cyjanu i srebra.Andres Kuusk/Wikipedia Mikroskopijne drobiny wody dobrze rozpraszają światło niebieskie, dlatego NLC świecą w barwach błękitu, cyjanu i srebra.

Mimo że srebrzyste obłoki (NLC – ang. Noctilucent Clouds) występują w górnych warstwach ziemskiej atmosfery, wciąż nie wiemy, czym dokładnie są. Po raz pierwszy zaobserwowano je dwa lata po wielkiej erupcji wulkanu Krakatau (27 sierpnia 1883 r.), który wyniósł w stratosferę gigantyczne ilości pyłów i gazów, a te rozproszyły się wokół ziemskiego globu, obejmując 70 proc. jego powierzchni. Spowodowało to serię niezwykłych zjawisk optycznych w atmosferze, widzianych na całym świecie przez kilka następnych lat (m.in. Słońce przybrało zabarwienie zieleni, Księżyc w pełni świecił zaś w kolorze niebieskawym). Bezpośrednio po erupcji Krakatau przez kilka tygodni nocne niebo nad Europą było tak jasne, że można było bez przeszkód czytać gazetę. Wielu ludzi śledziło naonczas te świetliste fenomeny, a wśród nich Niemiec – Thomas Backhouse. Pewnej nocy latem 1885 r. zauważył delikatne obłoki o włóknistej strukturze świecące fluorescencyjnym światłem nisko nad północnym widnokręgiem. Ówcześni uczeni od razu powiązali te obłoki z erupcją Krakatau; jednak wulkaniczny pył w końcu opadł, a tajemnicze „duchy na niebie” pojawiają się do dziś.

NLC unoszą się 80 km nad Ziemią – siedmiokrotnie wyżej niż chmury najwyższego piętra, cirrusy. Co ciekawe – świecące obłoki srebrzyste wyglądem bardzo je przypominają. Na tym podobieństwa się kończą, gdyż na tej wysokości panuje temperatura minus 125 st. C i jest 100 mln razy bardziej sucho niż na Saharze. Jak w takich warunkach mogą tworzyć się chmury? Jedni uczeni mówią, że źródeł zjawiska należy poszukiwać w przestrzeni kosmicznej, inni – iż fenomen ma związek z emisją gazów cieplarnianych, bo występuje od czasów rewolucji przemysłowej. Wciąż są też tacy, którzy nie wykluczają wulkanicznego pochodzenia NLC.

Polityka 26.2013 (2913) z dnia 25.06.2013; Nauka; s. 68
Oryginalny tytuł tekstu: "Duchy na niebie"
Reklama