Nauka

Kapłanka antyglobalizmu

Jak Vandana Shiva chce zmienić świat

Skąd się bierze wielka popularność Vandany Shivy? Skąd się bierze wielka popularność Vandany Shivy? Leemage / East News
O Vandanie Shivie mówią, że ma status rockowej gwiazdy i ­wielki wpływ na zachodnich intelektualistów. Mimo że większość z tego, co głosi, ma niewiele wspólnego z rzeczywistością.
Nadzieja dla Azji – modyfikowany genetycznie złoty ryż. Przeciwko jego wprowadzeniu protestuje Vandana Shiva.Vo Trung Dung/Corbis Nadzieja dla Azji – modyfikowany genetycznie złoty ryż. Przeciwko jego wprowadzeniu protestuje Vandana Shiva.

Indyjska działaczka feministyczna, antyglobalistyczna i ekologiczna już za życia stała się ikoną. Shivę nazywa się „Gandhim zbóż” (ze względu na jej zainteresowania rolnictwem i posiadanie ekologicznego gospodarstwa), a czasami nawet porównuje z Matką Teresą. Jest obsypywana nagrodami (m.in. Right Livelihood Award w 1993 r., trochę na wyrost nazywaną alternatywnym Noblem, wręczoną Shivie za działalność na rzecz kobiet i ekologii), otrzymała też kilka doktoratów honoris causa, a najlepsze amerykańskie uniwersytety ślą jej zaproszenia i hojnie płacą za wykłady (40 tys. dol. za występ plus podróż klasą biznes z New Delhi).

Jej działalności oraz głoszonym tezom dokładnie przyjrzał się Michael Specter, dziennikarz „The New Yorker” specjalizujący się w pisaniu wnikliwych sylwetek znanych osób. Rozmawiał również z samą Shivą, a nawet poleciał do Indii. A kiedy to wszystko zrobił, zakrzyknął: „Król czy raczej królowa jest naga!”. Wprawdzie krytyczne teksty dotyczące Shivy ukazywały się już wcześniej, głównie w internecie, ale artykuł Spectera (z sierpnia 2014 r.) był pierwszym napisanym przez dziennikarza tej rangi i w tak prestiżowym czasopiśmie. Historia to na tyle fascynująca i obnażająca mechanizmy zyskiwania statusu intelektualnych celebrytów, że warto ją opowiedzieć.

Filozof, nie fizyk

Vandana Shiva urodziła się w 1952 r. w zamożnej rodzinie żyjącej w stanie Uttarakhand na północy Indii (niektórzy twierdzą, że należy do najwyższej kasty braminów, ale ona temu zaprzecza). Uczyła się w katolickich szkołach w Indiach (nie jest chrześcijanką), a na studia wyjechała do Kanady.

Polityka 1.2015 (2990) z dnia 28.12.2014; Nauka; s. 66
Oryginalny tytuł tekstu: "Kapłanka antyglobalizmu"
Reklama