Osoby czytające wydania polityki

Wiarygodność w czasach niepewności

Wypróbuj za 11,90 zł!

Subskrybuj
Nauka

Umarł świerk, niech żyje świerk

Czy jest ratunek dla beskidzkiego świerka?

W Beskidach wielkie łyse połacie straszą już mniej niż jeszcze cztery czy pięć lat temu. W Beskidach wielkie łyse połacie straszą już mniej niż jeszcze cztery czy pięć lat temu. Wojciech Śmieja / Polityka
Świerk pospolity (Picea abies) to drzewo coraz mniej pospolite. Czy na skutek błędów leśników i globalnego ocieplenia Beskidy zaczniemy nazywać Łysogórami? Cała nadzieja w świerku istebniańskim.
Wnętrze beskidzkiej arki Noego – Karpackiego Banku Genów, gdzie w temperaturze –20 stopni nasiona można przechowywać nawet 20 lat.Wojciech Śmieja/Polityka Wnętrze beskidzkiej arki Noego – Karpackiego Banku Genów, gdzie w temperaturze –20 stopni nasiona można przechowywać nawet 20 lat.

Na szczycie Baraniej Góry postawiono w 1991 r. wieżę widokową. Miała się wznosić ponad korony drzew, umożliwiając turystom podziwianie górskiej panoramy. Przy dobrej pogodzie widać stąd oddalonego o 200 km czeskiego Pradziada na zachodzie, na południu poszarpaną grań słowackiej Małej Fatry, na wschodzie zaś Tatry. Dziś właściwie można by wieżę zezłomować – stoi, raczej niepotrzebna, na wyłysiałym wierzchołku.

Ci, którzy dostają się na szczyt mozolnym czteroipółgodzinnym szlakiem od Węgierskiej Górki, nie mogą narzekać na brak widoków, ale jest w nich coś smutnego – dominuje krajobraz po Wielkim Cięciu. Daleką panoramę kontruje obraz zrytego zbocza, sterczących kikutów, wykroty, powywracane kłody, drewniane złomy, między którymi bardzo jeszcze nieśmiało wyrastają młode drzewka. Tak jest na Baraniej, na Skrzycznem w Beskidzie Śląskim, na Romance i Rysiance w Beskidzie Żywieckim i w wielu innych miejscach.

W 1978 r. udział świerków w polskich lasach sięgał 11,3 proc. ich powierzchni, a w 2006 r. tylko 5,5 proc. Drzewo to występuje w górach i na północnym wschodzie kraju. Ubytek dotyczy przede wszystkim Beskidów, gdzie świerków wśród drzew było nawet 95 proc.

Świerkowa świątynia

Legenda głosi, że szwedzki profesor Einar Anderson, gdy przybył do lasu w Istebnej z grupą naukowców i leśników, najpierw zdjął kapelusz i objął jedno z drzew, a po chwili powiedział: To jest świątynia leśna, najwspanialsze świerki, jakie w życiu widziałem. Był 1953 r. Tę świątynię tworzyły świerki odmiany istebniańskiej.

O tym, że w okolicach Istebnej drzewa rosną na schwał, mógł się przekonać nawet laik, ale tylko fachowe badania były w stanie odpowiedzieć, dlaczego tak się dzieje.

Polityka 51.2016 (3090) z dnia 13.12.2016; Na własne oczy; s. 108
Oryginalny tytuł tekstu: "Umarł świerk, niech żyje świerk"
Reklama