Nauka

Instytut na Górze

Fenomen Instytutu Santa Fe

Drzwi do złożoności, czyli główny – nazwany imieniem Murraya Gell-Mana – budynek SFI, położony na szczycie jednego ze wzgórz okalających Santa Fe. Drzwi do złożoności, czyli główny – nazwany imieniem Murraya Gell-Mana – budynek SFI, położony na szczycie jednego ze wzgórz okalających Santa Fe. Karol Jałochowski / Polityka
Klasztor bez celibatu. Trzecia kultura wcielona. Akademia bez przyspawanych stołków, punktacji i rankingów, gdzie ekscentryzm jest cnotą. To Santa Fe Institute.
Pisarz Cormac McCarthy (po lewej) i badacz złożoności David Krakauer, dyrektor SFI.Karol Jałochowski/Polityka Pisarz Cormac McCarthy (po lewej) i badacz złożoności David Krakauer, dyrektor SFI.

Cormac McCarthy, gigant literatury amerykańskiej. Sprytnie się chowa, ale można go spotkać wieczorami w Santa Fe Institute. Znane są powieści „Krwawy południk”, „To nie jest kraj dla starych ludzi” czy „Droga”. Mniej natomiast znany pozostaje utwór, który napisał na prośbę swoich kolegów i koleżanek z najbardziej chyba niezwykłego ośrodka badań nad rzeczywistością na świecie, położonego na pustynnej wyżynie Nowego Meksyku.

Jakiś czas temu poproszono McCarthy’ego, by rzucił okiem na deklarację celów Instytutu i poprawił, co trzeba. Wyrzucił rzecz do kosza i na ulubionej maszynie Olivetti (poprzedni egzemplarz modelu Lettera 32, na którym pracował przez pół wieku, wylicytowano za ćwierć miliona dolarów) wystukał, co następuje: „Praca naukowa w SFI zawsze popycha kreatywność ku granicom jej wydolności. Zawsze prosimy się o wysokie ryzyko porażki. (...) Jesteśmy absolutnie niepohamowani, jeśli idzie o rozbijanie granic stworzonych przez dyscypliny akademickie i struktury instytucjonalne. Jeśli wiesz o danym temacie więcej niż inni, chcemy z tobą porozmawiać. Nie dbamy o to, jaki to temat. (...) Zdarza się, że zaproszony przez nas gość okazuje się szalony. Przyjmujemy to wiwatami. Wiemy, że jesteśmy na dobrej drodze”. Pamiętacie Państwo Geoffreya Westa, Proroka Zagłady (POLITYKA 11)? To członek rady naukowej Instytutu. Przypominacie sobie Davida Krakauera z jego pochwałą rebelii i poezji (POLITYKA 7)?

Polityka 17/18.2018 (3158) z dnia 24.04.2018; Nauka; s. 88
Oryginalny tytuł tekstu: "Instytut na Górze"
Reklama