Osoby czytające wydania polityki

„Polityka” - prezent, który cieszy cały rok.

Pierwszy miesiąc prenumeraty tylko 11,90 zł!

Subskrybuj
Nauka

Bez utopii będzie potop

Czy wystarczy dla nas Ziemi?

Żyjemy w antropocenie i nie chodzi jedynie o zabawy językowe w wymyślanie nowych pojęć. Żyjemy w antropocenie i nie chodzi jedynie o zabawy językowe w wymyślanie nowych pojęć. Kim Kyung-Hoon/Reuters / Forum
Żyjemy w antropocenie – Epoce Człowieka. Nowa era to nie tylko dumna nazwa, ale też nowe wyzwania. Najważniejsze: zachować Ziemię dla przyszłych pokoleń.
Człowiek stał się główną siłą kształtującą nie tylko własną historię, ale także globalne procesy ekologiczne i biogeochemiczne.shock/PantherMedia Człowiek stał się główną siłą kształtującą nie tylko własną historię, ale także globalne procesy ekologiczne i biogeochemiczne.

Spór o Puszczę Białowieską i sposób jej ochrony przed kornikiem drukarzem ujawnił głębokie różnice dzielące polskie społeczeństwo w rozumieniu relacji między człowiekiem a przyrodą. Czy las jest tylko zasobem gospodarczym podlegającym ekonomicznej eksploatacji? Czy też jest dziełem ludzi, którzy od wieków kształtują swoją aktywnością środowisko, tym samym przekształcając je w dziedzictwo kultury? Czy też w końcu obszary takie jak Puszcza Białowieska (czy Karpacka – pisze o niej w numerze Piotr Murdza) są przykładami wiecznej Natury i z tego powodu należy im się uznanie i ochrona jako pomnikom dziedzictwa przyrodniczego?

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi, bo argumenty naukowe mieszają się z ekonomicznymi, te zaś zależą silnie od kontekstu społecznego i kulturowego, w końcu do głosu dochodzi polityka. W Polsce, kraju katolickim, nie może też zabraknąć argumentów teologicznych – czyż Pismo Święte w Pierwszej Księdze Mojżeszowej nie „cytuje” Boga mówiącego do ludzi: „Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną; abyście panowali nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi”.

Człowiek szkodnik

Gorący i wielowymiarowy spór o Białowieżę zamroziła w końcu decyzja Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wstrzymująca wycinkę. Problem jednak pozostał i jest lokalnym wyrazem znacznie głębszego napięcia. Jego źródłem jest, dosłownie, zmiana o charakterze epokowym. Żyjemy w antropocenie, epoce człowieka. Brzmi dumnie, powodu do dumy jednak nie ma.

Biolog Eugene F. Stoermer i Paul Crutzen, chemik noblista, napisali w artykule z 2000 r.

Polityka 28.2018 (3168) z dnia 10.07.2018; Nauka; s. 56
Oryginalny tytuł tekstu: "Bez utopii będzie potop"
Reklama