To nieprawda, że w przeszłości wszystkie kobiety ochoczo i z oddaniem karmiły dzieci piersią po kilka lat. Matki tak samo jak dziś chorowały, zachodziły w kolejne ciąże lub chciały (albo musiały) wrócić do swoich obowiązków, przez co starały się jak najszybciej odstawić dziecko od piersi. Kiedyś mogliśmy się tylko tego domyślać, ale teraz możemy to zbadać, bo informacja o tym, jak karmione było dziecko, jest zapisana w zębach. Moment odstawienia od piersi widać w pierścieniach ich wzrostu w postaci miejscowego niedorozwoju (hipoplazji) ich szkliwa oraz w składzie izotopów azotu i pierwiastków śladowych, które występują w mleku matki.
Odstawianie
Jeden z dwóch neandertalczyków żyjących przed 250 tys. lat w południowo-wschodniej Francji karmiony był piersią przez 2,5 roku – ogłosił rok temu zespół specjalistów z Icahn School of Medicine Szpitala Mount Sinai. Choć jest to okres zbliżony do średniej typowej dla całej epoki przedindustrialnej, badacze zastrzegają, że jednostkowy przykład nie świadczy o całej populacji. I słusznie, bo z badań zaprezentowanych w lipcu w „Nature” wynika, że od znacznie dawniejszych czasów nie była to reguła.
Dotychczas badacze hołdowali przekonaniu, że hominidzi i człowiek paleolityczny zachowywali się podobnie jak orangutany, które karmią młode nawet przez 9 lat. Renaud Joannes Boyau z australijskiego Southern Cross University w Lismore przeanalizował skład izotopowy znalezionych w jaskini Sterkfontein w RPA zębów dwóch australopiteków żyjących od 2,6 do 2,1 mln lat temu. Okazało się, że były na piersi zaledwie nieco ponad rok. To oznacza, że ich matki musiały wprowadzać kolejne elementy stałego jedzenia (może je przedtem przeżuwając) już od momentu pojawienia się pierwszych zębów. Autor badania podkreśla jednak, że odstawianie od piersi było uzależnione od dostępności żywności, więc w czasie suszy samice karmiły swoje dzieci zapewne dłużej.