Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Nauka

Krzemowa geopolityka

Dlaczego dziś brakuje mikroprocesorów

Współczesny samochód nafaszerowany jest nawet 3 tys. mikroprocesorów. Ich obecna podaż nie wystarcza, więc fabryki muszą ograniczyć produkcję. Na fot.: linia montażowa w zakładach Forda w Chicago. Współczesny samochód nafaszerowany jest nawet 3 tys. mikroprocesorów. Ich obecna podaż nie wystarcza, więc fabryki muszą ograniczyć produkcję. Na fot.: linia montażowa w zakładach Forda w Chicago. Reuters/Kamil Krzaczynski / Forum
Na początku 2021 r. stało się to, co prognozowali eksperci – na rynku zabrakło mikroprocesorów i układów scalonych. Współczesna gospodarka potrzebuje ich tak samo jak stałych dostaw energii. Co się stało?
Montaż maszyny litograficznej niezbędnej do produkcji nowoczesnych mikroprocesorów. Rynek takich maszyn zmonopolizowała holenderska firma ASML, która obecnie wyceniana jest na 200 mld euro.Reuters/Forum Montaż maszyny litograficznej niezbędnej do produkcji nowoczesnych mikroprocesorów. Rynek takich maszyn zmonopolizowała holenderska firma ASML, która obecnie wyceniana jest na 200 mld euro.

Producenci samochodów na całym świecie meldują o wstrzymywanej produkcji: z fabryk Forda w Stanach Zjednoczonych w pierwszym kwartale wyjedzie nawet o 20 proc. samochodów mniej, niż mogłoby się sprzedać. Honda zamknęła w styczniu fabrykę w brytyjskim Swindon, Renault opóźni dostawy dziesiątków tysięcy aut, podobnie Volkswagen. Powodem zator w dostawach mikroprocesorów i elektronicznych układów scalonych, którymi każdy pojazd jest nasycony – auta z napędem elektrycznym mogą mieć nawet 3 tys. układów niezbędnych do sterowania funkcjami obiektu, który dziś raczej należy nazywać superkomputerem na kołach niż samochodem.

Winę za mikroprocesorowy kryzys najłatwiej zrzucić na pandemię – spowolnienie gospodarcze oznaczało także gwałtowny spadek popytu na auta. Koncerny samochodowe redukowały więc produkcję i zmniejszały zamówienia na mikroprocesory. Producenci układów elektronicznych nie martwili się zbytnio, bo straty z naddatkiem uzupełniał wzrost popytu na infrastrukturę informatyczną wywołany zdalną pracą, nauką na odległość, telezakupami i telerozrywką. W końcu jednak konsumenci odzyskali nieco optymizmu i znowu zaczęli kupować samochody, koncerny zaczęły więc ponownie zamawiać mikroprocesory, ale w odpowiedzi usłyszały: „nie ma”.

Zator strukturalny

To wyjaśnienie jest prawdziwe, choć niepełne – głębsza analiza prowadzi do bardziej niepokojących wniosków. Kryzys na rynku mikroprocesorów ma charakter strukturalny i stwarza zagrożenie nie tylko dla branży samochodowej, ale też całych gospodarek. Amerykanie, już pod przywództwem prezydenta Joe Bidena, uznali, że zagrożone zostało wręcz bezpieczeństwo narodowe USA. Czy to jednak nie przesada? Wszak amerykańskie firmy ciągle odpowiadają za 47 proc. światowej produkcji mikroprocesorów.

Polityka 11.2021 (3303) z dnia 09.03.2021; Nauka i cywilizacja; s. 57
Oryginalny tytuł tekstu: "Krzemowa geopolityka"
Reklama