Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Nauka

Niebieska alternatywa

Dary wody. Czy oceany nas wyżywią?

Czy mieszkańcy wód mogliby w XXI w. stać się, zapewne do spółki z drobiem, głównym źródłem białka dla ludzi, dzięki czemu można by radykalnie ograniczyć konsumpcję czerwonego mięsa? Czy mieszkańcy wód mogliby w XXI w. stać się, zapewne do spółki z drobiem, głównym źródłem białka dla ludzi, dzięki czemu można by radykalnie ograniczyć konsumpcję czerwonego mięsa? Shutterstock
Żywność z mórz i oceanów, jezior i rzek – a przede wszystkim ze stawów hodowlanych – stanie się podstawą białkowej diety zwierzęcej większości mieszkańców globu.
Akwakultura. To dzięki niej nastąpił błyskawiczny wzrost konsumpcji ryb i owoców morza w ostatnich dekadach, przy zmniejszeniu presji na naturalne zasoby.Wikipedia Akwakultura. To dzięki niej nastąpił błyskawiczny wzrost konsumpcji ryb i owoców morza w ostatnich dekadach, przy zmniejszeniu presji na naturalne zasoby.

W zachodniej Portugalii Ocean Atlantycki spotyka się z niewielkim pasmem wzgórz Serra da Arrábida zbudowanych z wapiennych skał liczących ponad 150 mln lat. W znacznie bliższych nam czasach, kilka milionów lat temu, woda wydrążyła w nich wiele jaskiń. Jedną z nich jest Gruta da Figueira Brava – nieduża, lecz podzielona na wiele komnat. Apartament w sam raz dla dużej, wielopokoleniowej rodziny. Mniej więcej 100 tys. lat temu zameldowali się tam neandertalczycy, którzy następnie powracali tu przez kilkanaście tysięcy lat. Choć trwała epoka lodowcowa, akurat w tamtym czasie arktyczne zimno wycofało się daleko za koło polarne. Na południu Europy wciąż jeszcze panowały wysokie temperatury, zbliżone do współczesnych.

Dieta mieszkańców Gruta da Figueira Brava składała się m.in. z ryb i owoców morza. Szczególnie upodobali sobie duże kraby Cancer pagurus z brązowymi pancerzami. Zbierali je w dużych ilościach podczas odpływu, przypiekali na węgielkach, a następnie rozbijali skorupy i zjadali ich zawartość. Archeolodzy, którzy wczołgali się do jaskini, znaleźli w niej liczne pozostałości pancerzyków należących do kilkudziesięciu dorosłych krabów. Każdy to ok. 200 g pożywnego mięsa.

Opisane w lutym we „Frontiers in Environmental Archaeology” odkrycia z Gruta da Figueira Brava nie są pierwszymi (ani zapewne ostatnimi), które sugerują, że rozmaici przedstawiciele rodzaju Homo już dawno temu włączyli do swojej diety zwierzęta wodne. Pierwszym miał być Homo habilis, zamieszkujący ok. 2 mln lat temu Afrykę Wschodnią przeciętą systemem głębokich i rozległych dolin tektonicznych wypełnionych częściowo gigantycznymi jeziorami obfitującymi w pokarm. Dokładnie ćwierć wieku temu na łamach „British Journal of Nutrition” ukazał się słynny artykuł, którego autorzy – Leigh Broadhurst, Stephen Cunnane i Michael Crawford – dowodzili, że mózg człowieka zaczął się szybko powiększać ok.

Polityka 13.2023 (3407) z dnia 21.03.2023; Nauka ProjektPulsar.pl; s. 54
Oryginalny tytuł tekstu: "Niebieska alternatywa"
Reklama