Osoby czytające wydania polityki

Wiarygodność w czasach niepewności

Wypróbuj za 11,90 zł!

Subskrybuj
Nauka

Marsjański raj

Młody Mars mógł być rajem dla życia. Dziś można tu robić to, co na Ziemi jest niemożliwe

Artystyczna interpretacja krajobrazu na Marsie powstała poprzez nałożenie kolorów na czarno-białe panoramy sfotografowane przez łazik marsjański Curiosity. Artystyczna interpretacja krajobrazu na Marsie powstała poprzez nałożenie kolorów na czarno-białe panoramy sfotografowane przez łazik marsjański Curiosity. NASA/JPL-Caltech
W przypadku Marsa można uczynić to, czego nie da się zrobić na Ziemi – zrekonstruować klimat, krajobraz i geologię z czasów, gdy na obu globach mogło narodzić się życie.
Lech Mazurczyk/Polityka

Marsjańskie doby są dłuższe od ziemskich o ok. 40 minut. Łazik Perseverance spędził ich na Czerwonej Planecie już ponad tysiąc. W połowie lutego miną trzy lata od chwili jego wylądowania we wnętrzu krateru impaktowego Jezero (nazwa pochodzi od niewielkiej miejscowości w Bośni i Hercegowinie, ale choć jest pochodzenia słowiańskiego, wśród naukowców dominuje wymowa „Dżezero”).

Krater powstał w wyniku upadku meteorytu i, jak na marsjańskie warunki, jest niewielki. Ma bowiem średnicę ok. 50 km i przeciętną głębokość około kilometra. Przy swoim sąsiedzie, olbrzymim kraterze Isidis o średnicy półtora tysiąca kilometrów i głębokości ponad 5 km, wygląda na zdjęciach satelitarnych niczym mrówka przy słoniu. Ale to właśnie ta mrówka intryguje badaczy od czasu, gdy kilkanaście lat temu należący do NASA marsjański satelita Mars Reconnaissance Orbiter wypatrzył na dnie krateru Jezero drobny materiał skalny, który geolodzy i geomorfolodzy uznali za pozostałość jeziora.

Z orbity dostrzeżono jeszcze dwie intrygujące rzeczy. Pierwszą było fantastycznie zachowane deltowe ujście rzeki, która wpływała od zachodu do jeziora, drugą – kanał odpływowy wycięty przez wodę jeziorną, która w pewnym momencie wypełniła krater i zaczęła się przelewać przez jego krawędź.

Zdumiewające było to, że cały ten ukształtowany przez wodę krajobraz przetrwał na powierzchni Marsa ok. 4 mld lat w niemal niezmienionym stanie. Erozja tylko delikatnie go przemodelowała. Uznano, że trzeba mu się bliżej przyjrzeć, ponieważ dawne sedymenty rzeczne i jeziorne to jedne z najlepszych miejsc do poszukiwania śladów dawnego marsjańskiego życia. Najlepsze byłoby odnalezienie skamieniałych szczątków organizmów, a jeśli nie, to przynajmniej skamieniałych lub chemicznych śladów ich aktywności życiowej.

Polityka 9.2024 (3453) z dnia 20.02.2024; Nauka ProjektPulsar.pl; s. 62
Oryginalny tytuł tekstu: "Marsjański raj"
Reklama