Rynek

Dwie dekady zmian

Pięćsetki pokazują, że budowa nowoczesnej gospodarki to zadanie nie na dwadzieścia lat, ale na znacznie dłuższy okres. Pięćsetki pokazują, że budowa nowoczesnej gospodarki to zadanie nie na dwadzieścia lat, ale na znacznie dłuższy okres. Marek Sobczak / Polityka
Od pierwszej edycji Pięćsetki (1993 r.) polska gospodarka stała się znacznie bardziej prywatna, dochodowa i efektywna, a miejsce przemysłu ciężkiego zajął handel. Jednak na szczycie naszego rankingu nie zmieniło się wiele, bo państwo zazdrośnie strzeże kontroli nad paliwowymi i energetycznymi gigantami.
Polityka

Kto spojrzy na pierwszą Listę 500 POLITYKI podsumowującą 1993 r., ten natrafi na wiele już tylko historycznych nazw. Niekwestionowanym liderem tego zestawienia była wówczas Centrala Produktów Naftowych z siedzibą w Warszawie. Mogła pochwalić się przychodem w imponującej wysokości 82 bln starych złotych (pierwsze Pięćsetki zostały sporządzone jeszcze przed denominacją). To 8,2 mld nowych złotych – dzisiaj taka kwota przychodów nie wystarczyłaby na znalezienie się w pierwszej dwudziestce.

CPN, kojarzony z tysiącami stacji benzynowych, przewodził Liście 500 do 1996 r., ale jego zmierzch nie oznaczał wcale kresu panowania branży paliwowej w rankingu. Palmę pierwszeństwa przejęła po nim firma obecna w czołówce Listy od samego początku, choć pod bardzo różnymi nazwami. Najpierw działała jako Mazowieckie Zakłady Rafineryjne i Petrochemiczne, potem jako Petrochemia SA, a po fuzji z CPN stała się Polskim Koncernem Naftowym Orlen.

To właśnie ten gigant lideruje Pięćsetce nieprzerwanie od 1999 r. i nic nie wskazuje na to, żeby komukolwiek szybko udało się go strącić ze szczytu. Tylko jeden jedyny raz w historii naszego rankingu spółce spoza branży paliwowej udało się zająć pierwsze miejsce. Było to w 1998 r., gdy największe przychody wykazały Polskie Sieci Elektroenergetyczne. Wykorzystały moment przekształceń w sektorze paliwowym, ale już nigdy więcej tej zdobyczy nie powtórzyły. Jednak PSE, występujące od 2007 r. jako Polska Grupa Energetyczna, mogą zdobyć nagrodę w innej kategorii. To najbardziej stabilny gigant w historii Listy 500, obecny od samego początku w pierwszej trójce! Inną potęgą, prawie zawsze lokującą się w czołowej dziesiątce, jest Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo, zazwyczaj w okolicach 3–5 miejsca.

Polityka 20.2013 (2907) z dnia 14.05.2013; Lista 500; s. 75
Reklama