Osoby czytające wydania polityki

Wiarygodność w czasach niepewności

Wypróbuj za 11,90 zł!

Subskrybuj
Świat

Szachownica na cyrylicy

Chorwacja skręca w prawo

Protest weteranów w Zagrzebiu. Choć twierdzą, że są apolityczni, popierają prawicę. Protest weteranów w Zagrzebiu. Choć twierdzą, że są apolityczni, popierają prawicę. Sanjin Strukic/Pixsell / PAP
Rządzona przez nacjonalistów Chorwacja dołącza do krajów „dobrej zmiany”. Choć to zmiana cieplejsza, bardziej adriatycka.
W czasie wyborów prezydenckich wielu ludzi niespecjalnie przychylnych prawicy nie głosowało – i wygrała prawicowa kandydatka Kolinda Grabar-Kitarović.Mike Segar/Reuters/Forum W czasie wyborów prezydenckich wielu ludzi niespecjalnie przychylnych prawicy nie głosowało – i wygrała prawicowa kandydatka Kolinda Grabar-Kitarović.

Na chorwackim wybrzeżu Adriatyku, między wysepkami i białokamiennymi miasteczkami, nad przepłacanymi przez turystów ośmiornicami z grilla, wojna wydaje się nierealnym wspomnieniem. Ale kto pojedzie raptem kilkanaście kilometrów na wschód, w stronę Bośni, ten zobaczy, że dalmackie wybrzeże to tylko makijaż, bo chorwackie ciało nadal nosi głębokie blizny.

Widać je na przykład w okolicach Kninu, dawnej stolicy Republiki Serbskiej Krajiny, separatystycznego państewka, które na początku lat 90. broniło się rękami, nogami i serbskimi czołgami, by nie wejść w skład świeżo stawianej Republiki Chorwacji. I mimo że w 1995 r., podczas operacji „Burza”, Chorwacja ostatecznie odbiła te tereny, a później próbowała jakoś doprowadzić je do porządku (m.in. za pomocą unijnych środków), widać, że czas tutaj ugrzązł po uszy.

W dawnej Krajinie, mateczniku chorwackiej prawicy, pełno wszędzie nacjonalistycznego graffiti. Chorwackie szachownice malowane na murach nie do końca zakrywają wcześniejsze graffiti: serbskie krzyże z czterema cyrylickimi literami „S”, symbolizującymi hasło „Samo sloga Srbina spasava” (tylko jedność zbawi Serbów), malowane tu jeszcze za czasów Serbskiej Krajiny. Pomiędzy zamieszkanymi domami stoją też puste, o sczerniałych ścianach i powybijanych oknach. To domy Serbów, którzy uciekli przed chorwackim wojskiem.

To tu właśnie, w śmiertelnie sennych miasteczkach, w których nie ma ani pracy, ani sensownej przyszłości, rodzi się poparcie dla chorwackiej prawicy, której najpopularniejszą emanacją jest nacjonalistyczna partia HDZ. A ta zdominowała niedawno chorwacki rząd i zaczyna narzucać Chorwacji własną narrację. A zgodnie z nią Chorwaci mają do wyboru dwie opcje.

Polityka 10.2016 (3049) z dnia 01.03.2016; Świat; s. 51
Oryginalny tytuł tekstu: "Szachownica na cyrylicy"
Reklama