Odkopywanie korzeni Samoobrony zaczęło się od przypomnienia przez media archiwalnego wywiadu Jarosława Kaczyńskiego dla „Dziennika Bałtyckiego”. W 2003 r. lider PiS, powołując się na brata, wspominał o raporcie, z którego miało wynikać, iż w tworzenie Samoobrony zaangażowana była grupa byłych oficerów SB. Dociskany w tej sprawie Maciej Łopiński, obecny rzecznik Lecha Kaczyńskiego, wyjaśniał, że chodziło o notatkę UOP. Przewodniczący PO Donald Tusk zapowiedział, że będzie się domagał powołania sejmowej komisji śledczej do zbadania kulisów powstania partii Andrzeja Leppera. PiS zaś nie pali się do badania przeszłości dzisiejszego koalicjanta, sugerując, że należy sprawdzić prawomyślne pochodzenie innych ugrupowań, tych spoza koalicji.
Opowieść o początkach Samoobrony w ustach jej założycieli zaczyna się jak sentymentalna bajka. W dalekim Darłowie Andrzej Lepper zorganizował pierwsze słuszne i sprawiedliwe protesty rolników, którzy wpadli w pułapkę kredytową nie z własnej winy. Rolnicy z Darłowa połączyli siły z wiecującymi z Zamościa. „Obie grupy spotkały się na manifestacji pod Sejmem na przełomie września i października 1991 r.” – pisze Tomasz Sieciera w biografii Andrzeja Leppera pod bezpretensjonalnym tytułem „Niepokorny”. Krzysztof Socha, wówczas dziennikarz wydawanego w Darłowie pisma „Zbliżenia”, wspomina nieporadność protestujących na darłowskim rynku: – Zapytałem, kto jest tu szefem. Wyszło do mnie dwóch rolników: Stanisław Muszyński i Andrzej Lepper. Jak wspomina Socha, żaden nie miał pojęcia o robieniu prawdziwych protestów. – Napisałem im kilka postulatów. Coś w rodzaju, że źle się dzieje w państwie duńskim – opowiada.
Jednak już w kilka miesięcy później Andrzej Lepper stanął na czele całkowicie profesjonalnie przeprowadzonej akcji protestacyjnej.