* * *
Przejmowanie przez premiera Mazowieckiego pełnej kontroli nad aparatem państwowym następowało stopniowo. Proces ten najdłużej trwał w MSW i MON. Mazowiecki w okresie formowania rządu nie podjął próby wprowadzenia do tych resortów swoich ludzi. Ich szefami pozostali ludzie zaufania prezydenta Jaruzelskiego. Organizacyjne przegrupowania przeprowadzone przez ministra Kiszczaka w sierpniu 1989 roku, polegające na likwidacji departamentów III, IV, V i VI, Głównego Inspektoratu Ochrony Przemysłu, Biura Studiów i Biura „W” kontrolującego korespondencję, nie naruszały dotychczasowej obsady kadrowej MSW. Dla ludzi Solidarności ten resort pozostawał ziemią nieznaną i obcą. Pierwsza inicjatywa naruszająca pozycję MSW wyszła z OKP. 23 listopada 1989 roku została przegłosowana w Sejmie ustawa o likwidacji ORMO.
Minister Czesław Kiszczak usiłował dostosować podległy mu resort do nowych warunków, zachowując możliwie najwięcej jego aktywów. W październiku 1989 roku w trakcie odprawy kierowniczego aktywu MSW stwierdził, że „Solidarność” i jej parlamentarna reprezentacja działają zgodnie z planem i nie należy ich operacyjnie rozpracowywać. Od września SB masowo zamykała sprawy operacyjne dotyczące działaczy solidarnościowej opozycji. Podczas tej odprawy Kiszczak oświadczył ponadto, że w systemie demokracji parlamentarnej i wielopartyjności zasada podporządkowania resortu jednej partii jest nie do utrzymania. W dokumentach MSW widać wyraźnie próbę reorientacji w uzasadnianiu przydatności resortu – z motywacji ideologicznej na państwową. Rozpoczęła się też akcja przesuwania funkcjonariuszy z likwidowanych departamentów SB do innych oraz do MO.
Równolegle do tych działań trwała rozpoczęta latem 1989 roku akcja niszczenia materiałów archiwalnych resortu.