Wielki błąd Churchilla
Dlaczego Churchill poparł jugosłowiańskich komunistów
Przed 80 laty, w 1943 r., premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill zdecydował o zmianie polityki wobec Jugosławii i przeniesieniu poparcia aliantów z partyzantki wiernej rządowi emigracyjnemu w Londynie na partyzantkę komunistyczną. W ślad za zmianą poparcia politycznego poszły olbrzymie dostawy uzbrojenia i sprzętu, o jakich nie mogła nawet marzyć AK w Polsce. Tylko w 1944 r. dostarczono partyzantom Tity 100 tys. karabinów, 50 tys. pistoletów maszynowych, 1380 moździerzy, 700 radiostacji, 98 mln sztuk amunicji i 280 tys. par butów. Całymi tygodniami specjalna grupa 60 samolotów noc w noc zrzucała na spadochronach tysiące zasobników. Kiedy w kilka miesięcy później, w sierpniu 1943 r. Włochy poprosiły o zawieszenie broni, jednym z warunków kapitulacji było przekazanie broni i wyposażenia ponad 300 tys. włoskich sił okupacyjnych komunistycznym partyzantom. Dzięki takiemu wsparciu kierowana przez Serba Josipa Broz-Titę partyzantka mogła rozbudować się w 1945 r. do prawie 800 tys. osób z artylerią, bronią pancerną i lotnictwem. W zasadzie trudno już mówić o partyzantce; były to regularne siły zbrojne, panujące na terenie o powierzchni odpowiadającej często kilku powiatom.
Zbliżenie Jugosławii z Niemcami od 1935 r., zwieńczone przystąpieniem do osi Berlin–Rzym 25 marca 1941 r., zaniepokoiło Londyn. W niecałe 48 godzin po sformalizowaniu przymierza z Niemcami doszło w Jugosławii do przewrotu. Nowy, niepełnoletni król Piotr II powołał rząd antyniemiecki i probrytyjski. Wydarzenia te nie są jeszcze dokładnie opisane przez historyków, ale teza o brytyjskiej inspiracji antyniemieckiej rewolty wydaje się logiczna i uzasadniona. Niemcy na wieść o przewrocie zmienili swoje plany, przesunęli na później atak na Związek Sowiecki i już po dziewięciu dniach wkroczyli do Jugosławii.