Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Nauka

Zamach na Einsteina

Neutrina szybsze od swiatła?

Podziemne laboratorium Gran Sasso. Podziemne laboratorium Gran Sasso. EAST NEWS
Albert Einstein kazał nam myśleć, że prędkość światła jest nieprzekraczalną barierą, której nic nie może pokonać. A jeśli tak nie jest?
Ostatnie chwile przed rozpoczęciem eksperymentu OPERA.EAST NEWS Ostatnie chwile przed rozpoczęciem eksperymentu OPERA.

Chociaż doniesienia ze świata nauki niezbyt często ostatnio odnotowywane są w mediach, ta wiadomość obiegła świat lotem błyskawicy, pojawiła się w czołówkach agencji prasowych i na pierwszych stronach poczytnych gazet. 22 września grupa naukowców z Europejskiego Centrum Badań Jądrowych (CERN) w Genewie i laboratorium Gran Sasso we Włoszech biorących udział w doświadczeniu OPERA ogłosiła, że zmierzona przez nich prędkość cząstek elementarnych zwanych neutrinami jest większa od prędkości światła. Odkrycie to podaje w wątpliwość jeden z najważniejszych fundamentów współczesnej fizyki – teorię względności, która głosi, że nic nie może się poruszać szybciej niż światło. W doniesieniach prasowych co rusz pojawiały się dramatyczne pytania: Czyżby Einstein się mylił? Czy przewraca się w grobie?

Dlaczego światło – i jego prędkość – jest w fizyce czymś tak wyjątkowym? Wynika to z faktu, że ma ono, pozornie, paradoksalne właściwości. Gdy idę ruchomym chodnikiem, to moja prędkość względem innej osoby stojącej na tym chodniku i względem kogoś, kto stoi obok tego chodnika, różnią się: ta druga jest sumą pierwszej i prędkości chodnika względem ziemi. Podobnie, gdy stojąc na ruchomym chodniku wyrzucę piłkę, to jej prędkość względem osoby stojącej na ziemi będzie równa sumie prędkości piłki względem mnie i prędkości chodnika. A co stałoby się, gdybym zamiast piłki, stojąc na ruchomym chodniku, wypuścił promień świetlny. Intuicja podpowiada, że również w tym przypadku prędkość światła względem mnie byłaby inna niż względem osoby stojącej na ziemi.

Okazuje się jednak, że tak nie jest! Prędkość światła nie zależy od tego, jak porusza się jego źródło i obserwator prędkość tę mierzący. Światło ma tę wspaniałą cechę, że prędkość jego ruchu (precyzyjniej mówiąc – prędkość w próżni) jest uniwersalną stałą przyrody.

Polityka 41.2011 (2828) z dnia 04.10.2011; Nauka; s. 67
Oryginalny tytuł tekstu: "Zamach na Einsteina"
Reklama