Przejdź do treści
Reklama
Reklama
Historia

Orzeł z szakala

Józef Beck i Hermann Göring w 1935 roku. Fot. Bundesarchiv, CC Józef Beck i Hermann Göring w 1935 roku. Fot. Bundesarchiv, CC Wikipedia
70 lat temu, podczas narady na Zamku Królewskim w Warszawie, postanowiono odrzucić „wspaniałomyślną ofertę” złożoną polskim władzom przez Hitlera. Chyba żadna podjęta w Polsce decyzja nie wpłynęła na bieg wydarzeń w Europie i na świecie w tak wielkim stopniu, jak właśnie ta.
Pułkownik Józef Beck w 1929 roku. Źródło: WikipediaWikipedia Pułkownik Józef Beck w 1929 roku. Źródło: Wikipedia

Nie chodziło w gruncie rzeczy o Gdańsk, eksterytorialną autostradę, czy nawet o odepchnięcie Polski od morza. By zrozumieć, o co zimą 1938–1939 r. toczyła się gra, należy cofnąć się o kilka lat.

Chroniczny kryzys, jaki panował w stosunkach polsko-niemieckich, groził po dojściu Hitlera do władzy w 1933 r. eskalacją. Wydawać się mogło, że przywódca nazistów będzie co najmniej kontynuować antypolską politykę poprzednich kanclerzy. Tym większe było zatem zdziwienie światowej opinii publicznej, gdy w relacjach między państwami niespodziewanie nastąpiło odprężenie, a 26 stycznia 1934 r. podpisały one nawet „deklarację o niestosowaniu przemocy”. Sprawa rewizji granicy polsko-niemieckiej zdjęta została z porządku dnia.

 

Normalizacja w stosunkach z Rzeszą była wielkim sukcesem marszałka Józefa Piłsudskiego i ministra spraw zagranicznych Józefa Becka. Bezpieczeństwo Rzeczpospolitej opierało się na sile wojskowej i sojuszu z Francją. Militarna przewaga nad zredukowaną do poziomu 100 tys. ludzi armią niemiecką mogła jednak zniknąć, gdyby Berlinowi udało się przekreślić postanowienie traktatu wersalskiego w tej dziedzinie. Wartość przymierza z Francją stawała się zaś coraz bardziej wątpliwa, gdyż Paryż, począwszy od konferencji w Locarno (1925 r.), coraz wyraźniej dążył do rozluźnienia swych zobowiązań wobec Warszawy. Zresztą Francja od początku traktowała swego sojusznika jak wasala, a przymierze z Polską wykorzystywała jako poręczny środek nacisku na Niemcy. Istniała obawa, że dążące do porozumienia z Niemcami mocarstwa zachodnie w imię pokoju europejskiego uznają, iż konieczna jest przynajmniej częściowa korekta granicy polsko-niemieckiej.

Reklama