GŁOSOWANIE POZA MIEJSCEM ZAMIESZKANIA
Jeśli w dniu wyborów będziemy poza miejscem zamieszkania, możemy zagłosować na trzy sposoby:
Dopisać się do spisu wyborców – do 20 października
Jeśli wiemy, gdzie będziemy przebywać w dniu wyborów, możemy złożyć w tamtejszym urzędzie gminy lub miasta wniosek o dopisanie do spisu wyborców w danym lokalu wyborczym. Wniosek taki należy złożyć osobiście, pocztą lub za pośrednictwem innej osoby.
Pobrać zaświadczenie o prawie do głosowania w innym miejscu – do 23 października
Jeśli nie wiemy, gdzie będziemy przebywać w dniu wyborów, możemy zagłosować na podstawie zaświadczenia o prawie do głosowania w każdym lokalu wyborczym w kraju i za granicą. Taki wniosek należy złożyć – osobiście, telefonicznie lub mailowo – w urzędzie gminy lub miasta, w którym wyborca jest na stałe wpisany do rejestru wyborców. To jednorazowe zaświadczenie można odebrać osobiście lub przez upoważnioną osobę.
W szpitalach, domach pomocy społecznej, zakładach karnych, aresztach, domach studenckich
W tych miejscach zostaną stworzone specjalne obwody do głosowania. Wyborcy, którzy będą w nich przebywać w dniu głosowania, będą musieli okazać komisji wyborczej zaświadczenie o prawie do głosowania, które uzyskają w opisany wyżej sposób.
ZA GRANICĄ
Za granicą na potrzeby wyborów również zostaną utworzone lokale wyborcze. Adresy tych lokali można znaleźć na stronach konsulatów, MSZ i PKW. Za granicą głosujemy na trzy sposoby:
– na podstawie uzyskanego w Polsce zaświadczenia (patrz wyżej)
– dopisując się do spisu wyborców, prowadzonego przez konsula w kraju, w którym będziemy przebywać w dniu wyborów (do 22 października). Zgłoszenie takie można przekazać osobiście w konsulacie, telefonicznie lub pisemnie (również mailowo). Można też zgłosić się przez internetową aplikację odyseusz.msz.gov.pl. W zgłoszeniu należy podać imię i nazwisko, imię ojca, datę urodzenia, PESEL, adres stałego zamieszkania w kraju, numer paszportu oraz dane dotyczące jego wydania.
– korespondencyjnie – taki zamiar należało zgłosić konsulowi do 7 października (osobiście, pisemnie, w tym mailowo, lub telefonicznie).
Jeśli wyborca stale mieszka za granicą, ale w dniu wyborów będzie przebywał w Polsce, może zagłosować w kraju na podstawie ważnego polskiego paszportu i dokumentu potwierdzającego stałe zamieszkanie za granicą (karta stałego pobytu, zaświadczenie o zameldowaniu czy dokument o zatrudnieniu za granicą itp.).
GŁOSOWANIE KORESPONDENCYJNE
Od tego roku wszyscy wyborcy mogą zagłosować korespondencyjnie. Wolę taką trzeba zgłosić w urzędzie gminy (pisemnie, ustnie lub e-mailem). W zgłoszeniu trzeba podać imię, nazwisko, imię ojca, datę urodzenia, adres, na który chcemy otrzymać pakiet wyborczy (ewentualnie zaznaczyć, że chcemy go odebrać osobiście), oświadczenie o tym, że jesteśmy wpisani do rejestru wyborców w danej gminie, i jeśli potrzebujemy, to prośbę o nakładkę w alfabecie Braille’a.
Do 10 października (ponieważ to sobota, termin został wydłużony do poniedziałku, 12 października) – należy zgłosić chęć głosowania korespondencyjnego.
Najpóźniej 7 dni przed wyborami – otrzymamy do rąk własnych pakiet wyborczy, a w nim znajdą się: dwie karty do głosowania (Sejm i Senat), instrukcja głosowania, oświadczenie o osobistym i tajnym głosowaniu, koperta na karty wyborcze i koperta zwrotna. Na kopercie zwrotnej będzie już wydrukowany adres właściwej komisji wyborczej. Przesyłkę nadajemy osobiście w placówce pocztowej. Nie trzeba kupować znaczka. Osoby niepełnosprawne mogą poprosić w gminie o osobisty odbiór przesyłki we wskazanych przez nią miejscu i czasie.
Jeśli nie zdążymy odpowiednio wcześniej nadać przesyłki, to można ją zanieść do urzędu gminy (do 23 października, w godzinach jego pracy) lub do komisji obwodowej (tej, której adres jest podany na przesyłce) – w dniu wyborów, 25 października, w godzinach 7–21.
WYBORCY NIEPEŁNOSPRAWNI i PO 75. ROKU ŻYCIA
Osoby te mogą głosować również przez wyznaczonego przez siebie pełnomocnika. Wnioski o głosowanie w takim trybie mogą zgłaszać do 16 października również przez upoważnioną do tego osobę. Takie pełnomocnictwo sporządzane jest w obecności urzędnika w dowolnym miejscu wskazanym przez tego, kto chce zagłosować – również w jego domu.
W każdym lokalu wyborczym dostępna jest nakładka na kartę wyborczą w alfabecie Braille’a (wydaje ją komisja). Ci, którzy nie znają tego alfabetu, mogą poprosić członków komisji o odczytanie listy kandydatów.
Osoby niepełnosprawne mogą zagłosować w specjalnie przystosowanych lokalach (adresy w urzędach gmin, można się o nie dowiadywać telefonicznie). Niestety, według raportu RPO z zeszłego roku ponad 80 proc. lokali dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych nie spełnia wszystkich wymogów. Aby zagłosować w takim lokalu, jeśli nie jest to nasz lokal wyborczy, należy dopisać się (do 20 października) do spisu wyborców, na terenie którego mieści się ten lokal, albo pobrać zaświadczenie o prawie do głosowania poza swoim lokalem (do 23 października). Wiele gmin organizuje dowóz do lokali wyborczych.
KAMPANIA i CISZA WYBORCZA
Od 10 do 23 października w mediach publicznych (radio i telewizja) komitety wyborcze będą nadawać bezpłatne audycje wyborcze.
Od północy w piątek (23 października) aż do godz. 21 w niedzielę (25 października) będzie obowiązywać cisza wyborcza.