Archiwum Polityki

Warszawska Canossa

Arcybiskup musiał zrezygnować. Papież musiał cofnąć nominację. Episkopat musi przełknąć porażkę. Pierwszą bitwę batalii o kształt polskiego Kościoła po Janie Pawle II wygrały prawicowe środowiska świeckie. Jaki teraz będzie polski Kościół? I jak zmieni się Polska?

Zapamiętajcie tę datę. Bo bardzo wiele wskazuje, że ta właśnie Niedziela Chrztu Pańskiego, 7 stycznia 2007, przejdzie do historii polskiego Kościoła, a może także do historii politycznej Polski. Był to bowiem dzień polskiej odwróconej Canossy. Inaczej mówiąc – w tę niedzielę na naszych oczach rozegrała się kolejna ważna odsłona odwiecznej walki o inwestyturę, czyli z grubsza o to, która władza mocniej kontroluje drugą – duchowna świecką czy na odwrót.

Dokładnie 930 lat temu pod wysokimi murami włoskiego miasteczka cesarz Henryk musiał się ukorzyć przed papieżem Grzegorzem. W ten sposób władza świecka uznała wyższość władzy religijnej. Później wiele razy bywało na odwrót. W Polsce ostatnio nieco ponad pół wieku temu, gdy po aresztowaniu prymasa Wyszyńskiego pozostający na wolności biskupi złożyli przysięgę wierności komunistycznym władzom PRL. Oczywiście złożyli ją dla dobra Kościoła (co po odzyskaniu wolności uznał sam prymas Wyszyński), ale jednak w sposób upokarzający.

W wolnej Polsce władza państwowa najwyraźniej nie jest albo może nie czuje się dość potężna, by otwarcie stawiać czoła Kościołowi i po swojemu wyznaczyć granicę między „cesarskim” a „boskim”. Od roku 1989 rząd, czyli polska „pierwsza władza”, bez względu na to, kto ją akurat sprawuje – Unia Wolności, SLD czy PiS – jak ognia i niemal za wszelką cenę unika więc napięć w stosunkach z Kościołem. Najwięksi liberałowie nie odważyli się wymuszać przejrzystości finansów kościelnych. Lewica ratyfikowała konkordat, dający Watykanowi i Episkopatowi wyjątkowo uprzywilejowaną pozycję. I również obóz lustracyjny bez wahania wyłączył z ustawy lustracyjnej duchownych, choć poddał jej wszystkie inne grupy publicznego zaufania.

Także w sprawie abp.

Polityka 2.2007 (2587) z dnia 13.01.2007; Temat tygodnia; s. 20
Reklama