Archiwum Polityki

Mur przez wodę

Wodzowie socjalizmu chcieli równać się z bogami i zmieniać bieg wielkich rzek. W Chinach po latach wrócono do takich pomysłów przewodniczącego Mao. Jeden z nich jest bliski urzeczywistnienia. Tama Trzech Przełomów – nowy Wielki Mur.

Wielką Tamę zlokalizowano w rejonie Trzech Przełomów (Sanxia) na rzece Yangzijiang (Yangzi, Jangcy, zwanej też Długą Rzeką – Czangjiang), w zachodniej części prowincji Hubei, tam gdzie ta trzecia co do długości rzeka świata (6290 km) stacza się z gór i płaskowyżu na niziny, przebijając się przez trzy kręte wąwozy: Qutangxia, Wuxia i Xilingxia. W trzecim wąwozie, w pobliżu miasteczka Sandouping, powstaje ta gigantyczna budowla – nieco na zachód od miasta Yichang, gdzie znajduje się największa obecnie w Chinach tama Gezhouba. W teorii jej zadaniem ma być produkcja energii elektrycznej oraz zapewnienie kontroli wód i zapobieganie powodziom. Pod względem inżynieryjnym jest to przedsięwzięcie na miarę budowy starożytnego Wielkiego Muru. Ale nikt nie wie jeszcze, jakie będą skutki ekologiczne, gospodarcze, a nawet polityczne uruchomienia tego giganta.

W ChRL musi się udać

O inwestycji tej zażarcie dyskutowano w Chinach w latach 80. Po przesileniu politycznym w 1989 r., gdy odsunięto od władzy skrzydło liberalne z Zhao Ziyangiem, ówczesny szef rządu Li Peng (przybrany syn byłego premiera Zhou Enlaia) przeforsował koncepcję budowy tamy wbrew wszelkim – bardzo licznym i uzasadnionym – głosom krytyki, w tym na forum parlamentu.

Ostatecznie przeważyły – bo musiały – argumenty siły, a nie siła argumentów, tj. zwyciężyło stanowisko najwyższego kierownictwa i podyktowane gigantomanią tudzież poglądem, że taki obiekt powinien znajdować się w ChRL, a nie gdzie indziej.

Pod naporem iście rewolucyjnego ferworu, wcale nie na miarę pragmatycznej epoki reform i modernizacji, parlament w 1992 r. zaaprobował projekt – aczkolwiek tylko nieznaczną większością głosów – i w rok później przystąpiono do jego realizacji.

Polityka 9.2002 (2339) z dnia 02.03.2002; Świat; s. 40
Reklama