Badacze amerykańscy poinformowali o znalezieniu bakterii chlamydia pneumoniae w mózgach 90 proc. zmarłych z powodu choroby Alzheimera i tylko u 5 proc. ofiar innych chorób. Równocześnie badacze brytyjscy zasugerowali infekcyjne pochodzenie choroby, wskazując na wirusa o nazwie herpes.
Postępująca degeneracja mózgu - choroba Alzheimera (CA) - jest czwartą przyczyną śmierci w krajach uprzemysłowionych. Ponosi odpowiedzialność za 70 proc. przypadków demencji. Jej ofiarami jest ok. 10 proc. ludzi powyżej 65 roku życia i ok. 30 proc. powyżej 85 lat. W Polsce choruje na Alzheimera ponad 300 tys. osób, w USA ok. 4 mln, a na świecie ok. 15 mln. Odkryte przez naukę tajemnice tej choroby dają cenne wskazówki, jak jej zapobiegać.
Od lat uczeni zmagają się z tą tragiczną chorobą, próbując poznać jej naturę i szukając sposobów leczenia. CA rozpoczyna się podstępnie od obumierania komórek nerwowych (neuronów) produkujących acetylocholinę - neurotransmiter w hipokampie i w korze mózgu. W chorych neuronach gromadzą się patologiczne białka, włókna i sploty neurofibrylarne, a na zewnątrz nich odkładają się w dużych ilościach płytki starcze, złożone z fragmentów uszkodzonych komórek oraz z peptydu, zwanego beta-amyloidem. Według wiodącej hipotezy cytopatologia choroby polega na nadmiernym odkładaniu się włóknistej (toksycznej) formy beta-amyloidu, choć nadal nie wiadomo, czy jest to jej przyczyna czy skutek. Wczesnym objawem CA jest utrata pamięci świeżej, potem pojawia się zapominanie imion, nazw, twarzy, niezdolność do wykonywania czynności celowych, dezorientacja przestrzenna. Wszystkim tym objawom towarzyszy niepokój, przechodzący w depresję. W zaawansowanej fazie dochodzi do zniedołężnienia i psychozy. Śmierć następuje od 5 do 10 lat po wystąpieniu pierwszych objawów choroby.
W ostatnich latach zidentyfikowano kilka genów, których mutacje zwiększają ryzyko CA i wiodą do nagromadzenia toksycznego beta-amyloidu. Odkryto, że mutacje genów w chromosomach 1, 14 i 21 (odpowiedzialne, odpowiednio, za produkcję patologicznych białek PS-2, PS-1 i APP) są przyczyną rzadkich przypadków zachorowania w wieku średnim (28-65 lat).