Nie dajcie się zwieść fałszywemu przekonaniu, że skoro coś brzmi dziś jak science fiction, to nie może się zdarzyć i się nie zdarzy. Historia nie dobiegnie końca, gdy opleciemy glob cyfrową infrastrukturą i gdy biznes przerzuci się w wielkim stopniu na handel elektroniczny (e-commerce). Po tym, co nazwaliśmy Trzecią Falą, nadejdzie Czwarta Fala przekształceń, a po niej - o ile nam, ludziom, nie zabraknie inteligencji i szczęścia - wiele następnych.
Rewolucji cyfrowej poświęcono ostatnimi laty tyle uwagi - zwłaszcza wśród inwestorów i w mediach - że możemy nie zauważyć lub nie docenić fascynujących i być może równie rewolucyjnych zmian w innych dziedzinach. W istocie bowiem widać już wyraźnie, że rewolucja cyfrowa - nic nie ujmując jej kolosalnemu znaczeniu - stanowi tylko etap o wiele szerszego procesu historycznego. Natura owego procesu staje się wyraźniejsza, dzięki czemu zaczyna się przed nami wyłaniać zarys prawdopodobnego (choć nieprzesądzonego z góry) szlaku wiodącego w przyszłość.
Możemy już na przykład oglądać wizualizację orbitali. Po raz pierwszy istoty ludzkie oglądają "klej" spajający w całość atomy wszechświata. Zarazem zaś dokonaliśmy imponującego postępu w tak różnorodnych dziedzinach jak polimery przewodzące, tworzywa wielowarstwowe, energia, medycyna, klonowanie, chemia supramolekularna, optyka, badanie pamięci i wiele, wiele innych.
Posiadamy dziś wskazówki dotyczące genetycznej manipulacji niektórymi formami inteligencji. (Spróbujmy sobie wyobrazić, co to może oznaczać w gospodarce opartej na wiedzy, ale także, jakie groźne skutki społeczne i polityczne manipulacja taka mogłaby zrodzić). I nie należy sądzić, że między tymi dziedzinami nie ma powiązań. Jeśli historia nauki i techniki czegoś nas uczy, to tego, że naprawdę wielkie zmiany - o charakterze nieraz wybuchowym - następują wówczas, gdy zbiegną się z sobą wydarzenia pozornie pozbawione związku.
Od astronomii do mody
Dzisiejsze prace badawcze obiecują zmianę wszelkich aspektów egzystencji: od ewolucji ludzkiej po gospodarkę globalną, od charakteru działań wojennych po style życia i mody. Rewolucja w genetyce, w połączeniu z mikro-mikro-miniaturyzacją i rozwojem nowych, plastykopodobnych tworzyw na wszczepialne narządy wrastające w wybrane miejsce organizmu, przyczyni się wedle wszelkiego prawdopodobieństwa do wydłużenia życia ludzkiego.