Mogłoby już rosnąć w Polsce pokolenie, które dobrze rozumie świat polityki. Którego przyszłe wybory polityczne mniej dyktowane będą owczym pędem za populistycznymi obietnicami, bardziej – rozważną analizą sytuacji. Mogłaby to już być generacja nieobciążona stereotypowym widzeniem rzeczywistości: my (manipulowane i bezsilne społeczeństwo) i oni (skorumpowana i cyniczna władza). Mogliby młodzi dostrzegać skomplikowane gry interesów, lecz jednocześnie – możliwości kontroli władzy i rozległe sfery życia zbiorowego, które władzy państwowej wcale nie muszą być poddane. Słowem, mogłaby już rosnąć w Polsce generacja prawdziwych obywateli.
Czy rośnie? Czy polska szkoła ją kształtuje, bo przecież gdzieś między rachunkami a literaturą ma ona wpisaną do swoich planów dydaktycznych i wychowawczych naukę życia w demokracji?
Swoistą sondą, odpowiadającą na te dwa pytania, miał być konkurs dla uczniów i nauczycieli, jaki rozpisaliśmy kilka miesięcy temu wraz ze Społecznym Towarzystwem Oświatowym oraz Wydawnictwami Szkolnymi i Pedagogicznymi. Przy tym WSiP to nie tylko współorganizator przedsięwzięcia, ale przede wszystkim fundator nagród.
Skierowaliśmy ten konkurs do nauczycieli i uczniów. Od pierwszych oczekiwaliśmy interesujących, niebanalnych scenariuszy lekcyjnych (a także przedsięwzięć edukacyjnych wykraczających poza lekcyjny schemat), w których błyśnie pedagogiczny talent, pomysłowość i odwaga; od młodzieży – samodzielnych wypowiedzi, w których objawi się świeżość spojrzenia, a może i nawet przypisana młodemu wiekowi przekora.
Nagrody podzieliliśmy na trzy kategorie, którym patronuje osobno każdy z trójki partnerów, albowiem każdy miał w tym, jako się rzekło, konkursie – sondażu swój mały cel badawczy. Najciekawsze z punktu widzenia STO (organizacji, która tworzyła obywatelską wyrwę w państwowym monopolu szkolnym, zakładając pierwsze po okresie PRL szkoły społeczne i obchodzi właśnie 15-lecie istnienia) było zbadanie, czy nauczyciele mądrze i atrakcyjnie potrafią wyjaśnić rolę organizacji pozarządowych w systemie demokratycznym.