Przewidziany na ten rok budżet Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie nieco tylko przekracza kwotę 1 mln złotych. Niespodziewanie minister skarbu Emil Wąsacz, działający jednoosobowo jako Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Telewizji Polskiej SA, nakazał jej zarządowi podarować fundacji z zysku telewizji dodatkowe 17 mln złotych. Dlaczego?
Gest ministra zaskoczył nas - przyznaje prezes fundacji Wiesław Turzański. Jak twierdzi wiceprzewodniczący rady fundacji Andrzej Krawczyk: ani jej zarząd, ani też rada, o taką kwotę do ministra Wąsacza nie występowali. Ale gestem ministra powinni być też zaskoczeni płatnicy telewizyjnego abonamentu.
Co skłoniło ministra skarbu, strażnika państwowego majątku, do tak szczodrego daru? Andrzej Sankowski, doradca ministra do spraw mediów odpowiada: - Zapewne kierował się potrzebą zabezpieczenia interesu kulturowego Polaków na Wschodzie. Kierownictwo TVP SA chce program TV Polonia ograniczyć kadrowo (do 16 osób) i finansowo (7 proc. budżetu telewizji). Zdaniem właściciela jest to za mało i skoro zarząd spółki telewizyjnej nie wykazuje tu inicjatywy, to on zdecydował się sam zadbać o pieniądze dla Telewizji Polonia, na rozwój jej oddziaływania na Wschodzie, angażując w to Fundację. A skąd kwota 17 mln złotych? - Mogę przypuszczać, że na tyle minister ocenił potrzeby tego programu - wyjaśnia Sankowski.
Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie powstała w 1992 r. Jej celem miało być niesienie pomocy i wspieranie Polaków mieszkających w Europie Środkowej i Wschodniej, zwłaszcza w krajach dawnego ZSRR. Likwidowano wówczas różne rządowe fundusze celowe, a polskie przepisy nie pozwalały bezpośrednio finansować podmiotów poza granicami kraju. Ponadto, prawo większości państw zabrania bezpośredniego wspierania swoich obywateli lub ich związków i organizacji przez obce rządy. Musiała więc powstać fundacja z adresem w Polsce, która by pośredniczyła w udzielaniu rządowej pomocy Polakom za granicą. Na jej kapitał założycielski Urząd Rady Ministrów przeznaczył 10 mld starych złotych. Środki na działalność statutową miały już pochodzić z dotacji Kancelarii Senatu.
Na polonijne wydatki Senat w 1997 r.