Archiwum Polityki

Cała para w aparat

W komunistycznym państwie chińskim pełnię władzy dają trzy filary: partia, aparat państwowy i armia. Prawdziwym przywódcą staje się dopiero ten, kto kontroluje wszystkie trzy instytucje.

Od początku lat 90. rysuje się w Chinach tendencja do łączenia funkcji partyjnych i państwowych. Taki był porządek rzeczy za rządów Jiang Zemina, który od listopada 1989 r. (po wydarzeniach na placu Tiananmen w Pekinie) stał na czele Komunistycznej Partii Chin jako sekretarz generalny KC, od 1992 r. dowodził Chińską Armią Ludowo-Wyzwoleńczą jako przewodniczący najwyższego organu militarnego, czyli Komisji Wojskowej KC, a od 1993 r. był przewodniczącym ChRL. W traumatycznym okresie lat 1989–1992 wyhamowany program otwarcia, reform i modernizacji Chin znalazł się pod pręgierzem krytyki ze strony partyjnych konserwatystów. Nowego impulsu doznał on dopiero po interwencji samego byłego przywódcy Deng Xiaopinga, który w 1992 r. nakazał jego kontynuację. Nastała epoka niebywałego przyspieszenia ekonomicznego i budowy potęgi gospodarczej, a dzięki temu także umacniania pozycji politycznej ChRL. Chiny przyjęto do Światowej Organizacji Handlu w 2001 r., Pekin wybrano na gospodarza igrzysk olimpijskich w 2008 r., a Szanghaj na miejsce Wystawy Światowej w 2010 r.; w 2003 r. ChRL dołączyła do grona siedmiu potęg gospodarczych świata, od tamtego momentu znanego już jako G-8.

Koniec epoki Zemina

Na XVI zjeździe KPCh w listopadzie 2002 r. nastąpiła pierwsza spokojna i całkowicie zgodna z zaproponowanym dużo wcześniej scenariuszem zmiana warty na najwyższym stanowisku partyjnym: 76-letniego wówczas sekretarza generalnego Jiang Zemina zastąpił wybrany i namaszczony jeszcze przez Deng Xiaopinga 59-letni Hu Jintao. Ta uregulowana i pozbawiona wstrząsów sukcesja zapewniła tak bardzo liczący się w chińskiej historiozofii element kontynuacji, harmonii i stabilności. Drugi filar władzy Hu Jintao przejął w marcu 2003 r., gdy na I sesji Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych (OZPL, parlament ChRL) X kadencji zastąpił Jiang Zemina na stanowisku przewodniczącego ChRL.

Polityka 42.2004 (2474) z dnia 16.10.2004; Świat; s. 48
Reklama