Archiwum Polityki

Nic się nie przedawnia

Tytułowe zdanie jest w oczywisty sposób nieprawdziwe. Nawet Urząd Skarbowy po kilku latach nie może mieć do nas pretensji o pieniądze – jeśli nie przedstawi ich wcześniej. Zgłoszenie dziś przez Polskę wniosku o moralne i materialne zadośćuczynienie przez Mongolię za straty wynikłe z najazdu tatarskiego w XIII w. wywołałoby zdziwione spojrzenia. A jednak...

W 1995 r. ss. norbertanki wystąpiły w Krakowie o przekazanie im fortów przy kopcu Kościuszki, powołując się na własność z XII w. W 1991 r. Prowincja Zakonna Braci Mniejszych pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego zwróciła się o przekazanie im budynku Muzeum Narodowego w Gdańsku, który franciszkanie utracili w 1558 r. (a raczej: który stoi na miejscu budynku utraconego przez franciszkanów w 1558 r.). XVI w. sięga w Szwajcarii spór o własność góry Matterhorn. Kolejny etap sprawy sądowej, toczonej już przed Sądem Najwyższym (1994), wygrała gmina Zermatt, położona u stóp góry, przeciw organizacji Burgergemeinde, złożonej z części mieszkańców tejże gminy. Organizacja wyprowadza swe prawa z umowy, na mocy której zakupiła Matterhorn w 1538 r.

Połowy XVIII w. sięga przepis zaskarżony przez Indian kanadyjskich z prowincji Nowa Szkocja w 2000 r. W myśl postanowienia brytyjskiego gubernatora Williama Lawrence’a z 1756 r., za dostarczenie skalpu Indianina otrzymywało się nagrodę. Okazało się, że rozporządzenia nigdy nie odwołano, a więc obowiązuje. Schyłku XVIII w. sięgnął spór o własność pobenedyktyńskich zabudowań klasztornych na Świętym Krzyżu. W 1819 r., według opinii kręgów kościelnych, przeszły one na własność diecezji. W 1864 r. w ich części władze carskie urządziły więzienie. W Polsce międzywojennej więzienie miało zostać stamtąd usunięte, zaś zabudowania wrócić do Kościoła. Nie doszło jednak do tego. W PRL służyły muzeum Świętokrzyskiego Parku Narodowego. W 1995 r. biskup wniósł o ich zwrot Kościołowi. Tymczasem kustosz muzeum powołał się na uchwałę Sejmu z 1789 r., na mocy której (według niego) obecnie sporna część Świętego Krzyża przeszła na własność państwa.

Na okoliczność, że pałace, w tym również pałace w miastach, powstawały w Rzeczypospolitej szlacheckiej dzięki pracy chłopów, powołano się w 1997 r.

Polityka 1.2001 (2279) z dnia 06.01.2001; Historia; s. 69
Reklama