Ale żeby spędzić tydzień czy dwa w tym zakątku dzisiejszej Chorwacji, trzeba włożyć trochę wysiłku. Nie, to nie kosztuje wiele, ani pieniędzy, ani czasu, jeśli w ogóle macie ochotę na wspaniałe wakacje w słońcu i filmowych pejzażach. Tysiąc kilometrów z okładem dzielących Istrię od Krakowa czy Warszawy da się pokonać w dobę, półtorej, a nawet prędzej. Jeśli nie obawiacie się przejazdów górskimi tunelami (niektóre po kilkaset metrów, inne po kilka kilometrów) i wspinaczki na górską przełęcz, szosy Słowacji, Austrii i Słowenii, a w końcu i Istrii, choć tu często kręte, strome i wąskie, poprowadzą was niechybnie do celu.
Ci, którzy wolą jazdę mniej wyczynową, mogą zanocować po drodze w którymś z hotelików lub pensjonatów w Austrii. Tak czy owak, ujrzycie najpierw znajome krajobrazy Europy Środkowej, a później scenerię coraz wyraźniej południową, śródziemnomorską, lecz nie lewantyńską. Słowem, nigdy nie zaznacie niemiłego dla niektórych uczucia całkowitej obcości, ale poczujecie przyjemny dreszcz odmiany w granicach psychicznej tolerancji. Podróż będzie też okazją do poznania części północnej dawnej Jugosławii, a ściśle Słowenii i Chorwacji, i do porównań z wyobrażeniami.
Śladów wojny nie widać, bo ten rejon jej szaleństwo szczęśliwie ominęło. Dopiero gdy oswoicie się z waszymi gospodarzami, wieczorem przy winie lub piwie albo rankiem przy doskonałej kawie, popłyną opowieści o mężach, braciach, ojcach i synach, którzy musieli wbijać się w mundury. Ojcowie czasem zgłaszali się za synów, by ocalić ich przed śmiercią, ranami lub kalectwem. Zakochane pary zostały nagle rozdzielone liniami frontu i nowymi granicami państwowymi. Narzeczona syna moich gospodarzy musi od trzech lat meldować się raz w miesiącu na posterunku policji, bo jako Serbka jest „wrogiem”.