Archiwum Polityki

Fantastyczna Republika Radziecka

Literatura science fiction w ZSRR rozwijała się prężnie, o czym świadczą dzieła takich autorów jak bracia Strugaccy, Władimir Sawczenko, Władisław Krapiwin, Władimir Michajłow czy Igor Możejko (pseudonim Kir Bułyczow). I jak dowodzi ten ostatni w swojej książce „Jak zostać pisarzem fantastą”, łatwo było wybrać ten właśnie gatunek żyjąc w kraju, w którym „rzeczywistość zawsze była bardziej fantastyczna od dowolnego wymysłu”.

Prócz absurdów autor m.in. „Pola bitwy z lotu ptaka”, „Pupilka” czy „Pierestrojki w Wielkim Guslarze” opisuje także ciemniejsze strony poprzedniego systemu. („Elewator spłonął. Nie wiadomo dlaczego. Ale zgodnie z prawami tamtych czasów wszystkich pracowników elewatora rozstrzelano”). Jednak Możejko relacjonuje te fakty w sposób kronikarski, bez refleksji, tylko po to, by zarysować tło swych własnych doświadczeń. A miał ich wiele, gdyż jako tłumacz zwiedził cały świat. Przygotowywał się do zostania pisarzem fantastą, ale – jak sam podkreśla – „dziwne, że fantastami nie została większość obywateli naszego mocarstwa”.

Swoje pierwsze opowiadanie fantastyczne opublikował w dość niezwykłych okolicznościach. W 1967 r. cenzura usunęła z czasopisma „Iskatiela” amerykańskie opowiadanie. Tymczasem wydrukowano już okładkę numeru z tym opowiadaniem związaną – w nakładzie 300 tys. Gdyby Możejko nie wpadł na pomysł napisania pod pseudonimem innego opowiadania, które pasowałoby do tej okładki, redakcja byłaby narażona na prześladowania ideologiczne i stratę premii, a tak – narodził się Kir Bułyczow.

„Jak zostać pisarzem fantastą” jest nieco mylącym tytułem, gdyż nie jest to pozycja w stylu amerykańskich podręczników, z których można poznać warsztat pisarza i kierując się sugestiami stworzyć własne dzieło.

Polityka 35.2003 (2416) z dnia 30.08.2003; Kultura; s. 55
Reklama