Archiwum Polityki

W poszukiwaniu absolutu

O polskim dokumencie znów jest głośno. Na międzynarodowym Krakowskim Festiwalu Filmowym znaczna część nagród przypadła Polakom. Czym urzekli jurorów?

Polscy twórcy zaskoczyli wysoką formą nie tylko w dokumencie, lecz także w animacji i krótkometrażowej fabule, gdzie nie odnosiliśmy dotychczas większych sukcesów. Nasi młodzi filmowcy świetnie znają swój fach, nie mają kompleksów wobec mistrzów. Skupiają się raczej na problematyce rodzinnej, moralnej, na małym wycinku rzeczywistości, po to, by ukazać „świat w kropli wody”. I – co najważniejsze – potrafią opowiadać przejmujące historie, choć w odniesieniu do dokumentalistów brzmi to może niezbyt zręcznie.

Niemniej tak właśnie, komplementując zwłaszcza dyskretny styl narracji, należałoby powiedzieć o zdobywcy Złotego Lajkonika, godzinnym dokumencie „Gugara”. To doskonale opowiedziana historia o dogorywaniu małej ojczyzny – tajemniczego świata Ewenków. Jacek Nagłowski, filozof i astronom z wykształcenia, oraz Andrzej Dybczak, etnolog, podróżnik, znawca problematyki syberyjskiej, wybrali się za Ural, aby przyjrzeć się z bliska życiu ginącego ludu, posiadającego własny język i bogatą kulturę. Ich film ukazuje wegetację rodziny Hukaczarów, jednych z ostatnich mieszkańców miejscowości Tura, którzy po stracie stada reniferów zajmują się głównie wspominaniem przeszłości i piciem wódki. Raz na rok, kiedy 40-stopniowe mrozy ustępują, do tajgi przylatuje helikopter z prowiantem. Miejscowi urzędnicy organizują wtedy zakrapiany piknik folklorystyczny, na którym śpiewa się w ludowych strojach pieśni po rosyjsku. A gdy trzeba załatwić coś ważnego, np. oświetlenie ulicy albo położenie asfaltu, władza odmawia, zasłaniając się alkoholizmem Ewenków.

Smutek syberyjskich aborygenów

Najbardziej przejmująco wypadają sceny, w których osamotniona, pozbawiona pomocy rodzina siedzi przed starym telewizorem i przygląda się w skupieniu etnograficznej audycji na temat syberyjskich aborygenów.

Polityka 24.2008 (2658) z dnia 14.06.2008; Kultura; s. 74
Reklama