Archiwum Polityki

Paderewski z Masarykiem

12 uciśnionych narodów Europy Środkowej razem w jednym państwie – tak wyglądał projekt powojennych porządków na kontynencie, zrodzony jesienią 1918 r w USA. Przypominały o nim w ubiegłym tygodniu praskie „Lidove Noviny”. 3 października 1918 r. powołana została w Filadelfii Demokratyczna Unia Środkowoeuropejska, w skład której miały wchodzić narody z rozbitych lub właśnie upadających imperiów: Rosji, Austro-Węgier i Niemiec. Akt założycielski tego tworu państwowego spisał Czech Tomasz G. Masaryk. Wymienia w nim jako współuczestników Czechosłowaków, Polaków, Jugosłowian, Ukraińców, Rusinów, Rumunów, Litwinów, żyjących w Austrii Włochów, tureckich Greków, Albańczyków, Ormian, nie zabrakło też przedstawicieli syjonistów z Palestyny. Dziś wygląda to na mrzonki, ale przecież Unii przewodzili dwaj wybitni politycy – Masaryk oraz Ignacy Jan Paderewski. Zwołali nawet i przeprowadzili kongres Unii 23–26 października. Ale się nie udało: dwa dni później w Pradze parlament krajowy ogłosił powstanie Czechosłowacji, a krótko potem wybuchły walki polsko-ukraińskie o Lwów, co ostatecznie pogrzebało całą ideę.

Polityka 45.2008 (2679) z dnia 08.11.2008; Flesz. Ludzie i wydarzenia; s. 10
Reklama