Związki między psychiką a odżywianiem znane są od dawna, ale psychodietetyka jest dziedziną nową. (W Polsce jest ona obecna od 2008 r., kiedy Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej uruchomiła studia podyplomowe na tym kierunku).
Wiedza o żywności i zasadach odżywiania jest co prawda coraz powszechniejsza, istnieje coraz więcej poradni i pojawia się na rynku coraz więcej publikacji na temat odchudzania. Ale też coraz więcej osób jest dotkniętych otyłością. Wygląda więc na to, że w walce z nadwagą sama wiedza medyczna nie wystarczy. Ważne jest połączenie dietetyki z psychologią – żeby skuteczniej pomagać ludziom w zmianie nawyków żywieniowych. Psychodietetyka z jednej strony zajmuje się psychicznymi uwarunkowaniami zachowań żywieniowych, z drugiej – tym, jak to, co i ile jemy, wpływa na naszą psychikę.
Obecnie niemalże na każdym kroku mamy dostęp do dużych ilości kalorycznego jedzenia, w świecie zachodnim głód nie jest problemem, a odżywianie człowieka w dużej mierze podyktowane jest jego pozabiologicznymi potrzebami. Z fizjologicznego punktu widzenia jedzenie powinno być odpowiedzią na zapotrzebowanie organizmu na substancje odżywcze. Ale psychologowie zajmujący się odżywianiem wskazują, że zaspokaja ono także szereg potrzeb psychicznych.
Po co człowiek je
Gdy popatrzeć na jeden z popularniejszych w psychologii humanistycznej modeli teoretycznych, a mianowicie piramidę potrzeb Maslowa, to zauważymy, że jedzenie może pełnić istotną funkcję dla potrzeb człowieka opisanych na każdym jej szczeblu. Zaspokajanie potrzeb z pierwszego szczebla – fizjologicznych, to oczywistość. Kolejny poziom piramidy to potrzeba bezpieczeństwa. Zdarza się, że jemy w stanach stresu czy lęku, bo to nas uspokaja. Wiele osób deklaruje, że jedzenie kojarzy im się z domem, dzieciństwem, stąd jego kojące działanie.